Қазақ елінде әулиеге тас атып, үкіметтің «Фархатшылар» деген күнге табынған тобыршыларымен , қазақтың дәстүрлі дінін қолдаған «аруақшы» қауымды қосып, бір заңның мәтіне тығып, яғни қой мен қасқырды бір қораға қамауды меңгерген діншілер мен заңгерлердің бірлестігінің нәтижесімен, үкімделіп құдайының хикметті істерін соттағанды.  Және бүкіл мемлекет тарапынан қудаланған Қарасай аудандық сотының шешімін мүлтіксіз орындауға тырысқан, үкіметтің іс шараларына көктен лағнет келіп, қаншама қайғы- қасіретпен жауап келіп, әліде жалғасын тауып жатқанына қарамастан сайтанның, жынның жетегіне ерген қызметшілері жақында Алматы телехабар тарату арнасынан діни топтарды әшкерелеген хабарды таратып, арасында қайтадан «ата жолын» мазақтап, әулие аралағандарды, адасқандар жын-шайтанның жетегіне ергендер деген ескі жынды әнін қайта бастауы мен және кейбір басылым беттерінде;
(«Почем «новый опиум» для народа?»; Недавно спецслужбы Минска признала «Ак жол» самый опасный сектой. «Ата жолы» («Аль-ата», «Ақ жол») В Казахстане была запрещена…Схемы вербовки сектантантами новых адептов хорошо известны, причем даже клласической науке. При зомбировони..» (Вечерний Алматы №116 23.09 2011) деген мақаланы жазушы өте-мөте орысша және философиялық, психологиялық толық білімді қазақтың, алты алаштың ұрпағы өз бауырымыз екен.

Және дін істерінің мекемесіннің өз отауын тігіп, қазақтың дәстүрлі дінін қолдау шарасымен, исламдық бес парызды яғни «қызылбастық» иман келтіру амалын, енді қазақтың дәстүрлі дінінен айналдырып және оған қоса қайтадан бас көтеріп, аруаққа дұға жасауға болмайды, тек Бір Алладан тілеу керек, деген наданық пайымдаулармен, Ата жолының «бухалтериясын» осыдан 15-жыл бұрын тексерген де бұндай жағдайға түспес едік, немесе «аруаққа табынуға болмайды, бірақ құран оқуға болады» дегендей жоғары мәртебелі дін ғалымы, теологтардың аузынан шығып жатқан екі жүзді «мұнафақтық» көз қарастарға нақты қарапайым халық атынан жауап беретін уақыт жеткен сияқты.
Осыған дейін халық арасына тек үн парақтармен таратылып, баспасөз бетінде жариялана алмайтын, басылымға құқы жоқ, бірақ болашақта ата жолының тарихының бір көрністері болып қалар, деп жазылған мақалаларды талдап, талқылауға қайта ұсынуға себеп болды. Ақталу үшін жазып отыр десеңіз, үлкен қателікке бой ұрғаныңыз. Бұндай қазақтың көш басында ақпарат сағасында жүрген, қазақ рухының жанашырларының, көпшілік білімді аталған қауымның қандай осындай біліммен, іліммен, жан сырының, сөз құпияларының сырымен «зайырланып» және оларды кімдер оқытып, осындай тәрбие беріп жатқанын, өздерін кіммен қандай ғұламалармен, үлкендермен немесе алған ұлтық тәрбиемен салыстырып және олардың соңдарына еріп, айтқандарын орындаушы болғандарының түп негіздерін көпшілікке ашып көрсетуді ақыл-ойдың таразысына салып көруді ұсынамын.

Дұрысы пайғамбарымыздың; «Адамзатқа қайғы-қасірет екі мүшесінен пайда болады, бірі екі аяқтың арасынан, екіншісі екі еріннің арасындағы мүшеден»-деген аятын ескере отырып осындай істердің қасіретке бастайтынын, жаратқаннан жауабы болып, сынақтарды туындатып, сонымен бірге талайдың көз жасын төктіретін елге келетін қайғы-қасіретті ескертіп;  бір пендені болса да тозақтық болып, тұқымы тұздай еріп, құдайдың қарғысы, әулиелердің аруағының назына лағнетіне түсіп, оған дем беруші әкім қара, имам, хазірет, тілші, жазушы, философ, психологтардың надан, жынды шайтанның қызметшілері екенін көп ұзамай халықтың көзі жетіп, тарихта «ат аттатырып сүйек сындырушы», дінін сатқан «дажалдар» мен дінін сатқан тажалдар болып әшкереленетінін, қасиетті Құранмен, Інжіл, Таурат және пайғамбарлар аруағымен ант етемін!
Сонымен қазақ елінің діни ақпарат бөлімінің меңгерушісі Оңғар қажы, Бекет ата мешітінің бас имамы, тағыда басқалай дін «ғұламаларының», теологтардың сұхбаттарында; «Алламен тілдесу тек пайғамбарларға ғана тән және ондай бата алдым, немесе Алламен менімен тілдестім, дегендер жын-шайтандар», « Ата баба аруағына табынуға болмайды» деп Құранның негізгі үгітін (философиясын), насихатын (теологиясын), пайғамбарымыздың; «Менен кейін пайғамбарлық 46-ның 1-не ауысады.» яғни пайғамбарлық қасиет, білім- аян алып, дұрыс түс көрушіге қонады дегенін яғни түспен, білім-аянды Алла Тағаланың әрбір қалаған құлына оқылатын аяттарын құранда «Уахи» деп атайтынын ескерместен, пайғамбарымызды да өтірікші атаудан үлкен зұлымдық болмайды дінде.

Пайғамбарымыз тағы бір өсиетінде «Мені өлгеннен кейін християндар және басқа діндегілер құсап мені құдай қылып алмаңдар» деген ескертудің астарында, адам баласына көрінбейтін және адам баласының теңесе алмайтын, Құдай сипатында емес адам ретінде маған ұқсап үлгі алыңдар, болмасаңда ұқсап бағыңдар деп ескерткен. Пайғамбар- сөз ғылымын қалыптастырушы, тылсым құпияларын түсіндіруші қазіргі ғылым тілмен бейнелесек «Философ» (сөзді танытушы,шешен), «Психолг» (жан сырын танытушы,бақсы), «Теолог» (Жаратылыс сырын танытушы,абыз) қазақтың қарапайым түсінігімен; Абыз, Сәуегей, Ақ-бақсы. Ғалым сопы- пайғабарлық, абыздық қасиет, сопы дәуріш, бақсылықтың, елшіліктің жоғарғы дәрежелі біріктіруші толық, кемел адам баласының сипаттары.
Сондықтан Құранда түсірілген (түс, «уақимен») аяттарда және әрбір пендесіне көрсетілетін, батамен-«уахи» оқылатын сөздерде бұрыннан түсірілген, өмірден өткен жаратушының қалаған құлына берілген, жазылған кітаптары (тағдыры) болып (Алланың сөзі болып), құранды өз тілінде түсініп оқыған адам баласы сонда кімнің сөзін тыңдап, кіммен тілдеседі?

Ал жаратушымыз; «Құран шайтанның сөзі емес, оған ол лайықта емес.» деп неге ескерткен? Сондықтан кім сөзімнен насихат (теологиялық түсінік) алса онда; «Алла Тағала бір адам баласымен көкейіне салу түрінде немесе перде артынан ғана сөйлеседі; Не бір елші (періште) жіберіп, өз бұйрығымен қалағанын уахи етеді. Күдіксіз Ол, өте жоғары, хикмет иесі.» (42-51) Бұл аятта тек пайғамбарға немесе ғалымдарға, араптарға, сахабаларға ғана емес жалпы адам баласымен Алла Тағала сөйлеседі, деп құпия емес ашық аятпен ескерткен.
Аят санын бірлік дәрежесіне айналдырсақ 6-санымен, яғни 6 түрлі тілдесу сипаты мен белгісі шығады. Сүре мәні де осы санның көктік құпия белгісін ескертіп тұр. Сондықтан данагөй аталарымыз бұл аятқа; «Алтау араз болса, ауыздағы кетеді» деп ескерткен. Сонда қалай құранға, ғылымға және Раббымыздың уәдесіне сену керек пе, немесе жынға айналған діншілермен, Абай атамыз ескерткендей «к..тін көрсеткеннен жол (сөз, ақыл) сұрама!» дегендей әулиенің басында, мәдениет, көпшілік орындарында ар-ұятқа теріс қылықтармен, төсін, бұтын көрсетіп, жалаңбас ақыл беруші сайтанға айналған түрлі философ, психолог, тілші нәзік жандыларымыз және жоғарғы білімі бар, деген қағаз алса немесе бір шен шекпен, таққа отырса, аяқ астынан ел қамын ойлағыш абызға, діншіге, саясаткерлерге айналған ата сақалыда шығып, ақылы тоқтап үлгірмеген, өмірлік тәжірибеден, ата салтынын, дәстүрінен сауатсыз «білдімандарға» сену керек пе?

Қазақтағы бұрынғы қарапайым шешендік және ділмарлық қабілеттері бар билеріміздің өзі әрбір сөздің астарын жете меңгеріп және халықтың «философиялық» қабілетін үнемі қадағалап, жетілдіріп отырған. Жыршылардың ақындардың сөздерді халыққа дұрыс жеткізе білуін ақыл-ойдың, сөз қадірінің, мағынасының бұзылмауын қадағалап отырған. Қазақтың дала «философия» мектебінің оқытушылары сауатсыз қара шалдарымыз қазіргі әлемннің мүйізі қарағайдай философ, теологтарынан әлде қайда биік және сөз меңгеру шеберлігі сөзді астарлап бейнелеу өнері де жоғары тұрғанына көз жеткізу үшін қазіргі ойшылдарымыздың шығармашылығын бұрынғы ақын, билеріміздің еңбегімен салыстырып ақыл жүгіртсеңіз жеткілікті болады.
Жалпы халықтың діннен азып, өзге жұртың ықпалына түсудің ең негізгі себебі сөз түсіну қабілетінің жоғалып, ұлтық сананың қалыптаспауынан екенін жете біліп; «Санасызға сан айтсаң да, жетесізге жеті айтсаң да түсінбейді» деп сөз ғылымының есеппен меңгеретінін және «жетеге» тәуелділік алды-артындағы күзетшілерге, алты ағайынға байланыстылығын ескерте білген.

«Алтау араз болса ауыздағы сөзіңнің пәтуасы, мағынасы кетеді» дегендей. Бұндай мақалдардың нақылын (ғылымын) шешпек түгіл, ескі сөздерді көп қолдануымен және әрбір арап сөзінің үнделуіне, сөйленуіне қарай сөздердің өз орнын сақтап аударған қазіргі заманымыздағы ең сөз байлығымен әлем алдында мақтануға насихатын ашып көрсетуге, жаңа сөз ғылымдарымен ислам дінін жаңа белеске көтеретінін философ ғалымдарымыз, құран ғылымын ашып дәлелдеп, дінді бірлеудің орнына, мағынасы ашық сөздердің өзін дұрыс орнына пайдаланбай, жастардың санасын жабуға, жетесін (ата заңын, салтын) жоғалтқан азған діншілерге екінші жағынан жәрдем беріп жатыр.
Абай атамыздың: «Сөз (дін) түзелмей ел (діл) түзелмейді» деген сәуегейлігі келді қазақтың басына. Сөз ғылымын, дінді бөлшектеуге ақылы толмаған жастардың, жын-шайтанды дәріптеген азған қатындардың және залым ғалым, шала сауатты діншілердің талқысына беріп қойған, ісімен сөзі келіспейтін «жал (сөз иісі) аң(хайуан) бас» қажырлық түгіл қарапайым тақуалық сабыр қуатын меңгермеген, жалған қажыларға діннің тізгінін беріп қойған әкім қаралар, ел басқарушылар құдайдың құрығынан қалай құтылып кетемін деп ойлайды екен?

Бір сөздері Абайшыл, Шәкәрімшіл көрініп, бірақ ойлары мен тілдері қосылмайтын, пәтуалары арапшыл, істері, қылықтары европашыл, қулықпен, дүние есебінен басқаны білмейтін тексіздерді, кімдер қолдау беріп халықтың алдында «боқ жеген бұлбылша» сайратып қойған?-деген сауал әрбір құдайшыл, аруағын сыйлаған қазақ баласының көкейінде тұрғаны даусыз. Ал көгілдір терезе мен ислам басылымдарының қайта-қайта мазаққа «серік қосуға» айналдырып, діншілердің елді солай ұйытып үлгірген; Қажы бабаның басынан табылған шырағданның бүкіл әлемдегі діндер жетістігі рухтан елшіліктің таңба белгісі болып, Құранның 20-шы сүресімен оқылатын, Бақара сүресін толық меңгерген кемел, толық адамның көрнісін, 1874-сандық әл-қуаттық белгісімен елшіліктің биік шыңының таңбасы белгіленіп, Інжіл Тәураттың толық құлшылығының көрнісі қазақ жерінде жатқанын әлемге мақтанып, көрсетететін бірде бір дін,тектік сауаты бар теолог діншінің, қазақтың сопы ғалымының болмағаны ма?

Әрине ол жерде Нух пайғамбарымыз жерленген емес, және арапшы діншілердің жорығанындай Зәм-зәм суының басында да жерленбеген, қазақ елін аралап ақылмен өлшеген ғалымға әлемде кездеспейтін су апатының және кеме тоқтаған жаратқанның хикметінің таңбасы қазақ жерінде әлі сақталып тұр. Ел зияраттап, оны да діншілер «серік, шерік қосу» деп айдар тағып қойған. Сондықтан ондай жағалы әулиелер түгіл, тозақтық болған кәпір құлын да жаратқан иеміз мазақтауға тиым салғанын, өлгеннің артынан жақсы сөз болмаса, ештемеде айтуға болмайтынын онсыз да олар құдай алдында өз есебін алып жатқанын ескере білген.
Ал әулие түгіл қарапайым зиярат топырағын дәретсіз, жаратқан үкіміне қарсы арсыз қылықтармен, етегін ашып, қуыс жерлерін, шайтан көздерін айқындап, аяғын арамдап топырағын баспайтынын, біздің мәдениет қызметкерлері білмейді. Немесе жын-шайтанға жәрдемшілікке тұрып құдайдың парыздарына қарсыласып, елді тағы қырғынға, ауруға, жынданып, асылып өлуге шақырған әдетін жалғастыруды ұйғарған деп түсінеді қарапайым халық.

«Боқты, боқпен жуғанмен кірі кетпес», деп Шәкәрім атамыз айтқандай, діннің ақ-қарасын айыратын ақылы сау, қылығы әдебі дінге сай қарапайым қазақ бақсылары ғана меңгерген жан сырының негізгі інжілде көрсетілген. Ал Ғиса пайғамбарымыздан үнемі толықтырылып ақыл беріп тұратын, рухани сауаттанудан мағлұмат алған, немесе психология пәнінен (жан сыры) қарапайым сауатты тілшілер, кітап берілген ғылым адамдары болмағаны ма қазақ мәдени орындарында? Әлде ақылы сау қазақтың ондайларды үйде отырып-ақ қарғап, құдайдан «осындай азғындардың жазасын бере көр»-деп тілейтінін білмесеңіздер, жуық арада көз жеткізіп, бастарыңызға жан ұяларыңызға, жан қораларыңызға, рухани малдарыңа қасқыр шапқанда мүмкін түсінетін боласыздар.
Құдай халықтың жағында ма, әлде артымен диірмен тартатындар жағында ма сонда белгілі болар? Құдайдың арнаулы ұлықсат беріп қойған, дін елшілігін атқаруға бұйырылған, сөз шеберлері «философ, психолог, политолог, социолог» абыздарымыз не бітіреді, қазақтың бір қара шалының ақша алмай әшейін атқарған ісін істеп, мәдениетті қадағалап дін ғылымын, рухани жан сақтау білімін елге түсіндірмегенде?

Енді үкіметіміздің, мемлекетіміздің құзырлы орындарының дінді саясаттан бөлек деген жарғысынан біздердей құдайдың өлімді құлдарына өлім, өмір, сынақ жер бетіне көктен жаңбырмен берілетін несібе дін қағидасын, рухтың көрінбейтін, халықтың жүрегіне егетін егінін мемлекетіміз заңбен реттеп, өздері мәңгі өлмейтіндей және заңмен егін егіп, жаңбыр жаудырып, заңмен табиғаттың түрлі құбылыстарын басқарып, заң арқылы адам баласының тегін, қасиетін, заманына сай ақылын, рухын санасына «хал-актілермен» құйып беретін, ал дін қызметі халықтың мұқтажын емес ермегін қанағаттандыратын «зайырлы» (адам баласының жасырын қасиеті мені) яғни «МЕН» -деп аталатын елге айналғанымызды мына мәтіннен оқып көріңіз;
«Зайырлық- дегеніміз діни бірлестіктердің мемлекеттен бөлінгенін және мемлекеттік саясатқа араластырмайтынын білдіретін мемлекеттік констуциялық сипаты (ата заңы) болып табылады…Мемлекеттің зайырлығы еліміздің ішкі тұрақтылығы (діні ахуалы) мен өркендеудің (діни теологиясының) басты тірегі болып табылады… Көптеген зайырлы европа мемлекеттерінде де осындай зайырлы жағдай қалыптасқан.» (Дін төрағасы Қайрат Лама Шариф баяндамасынан).

Философиялық бағыты мен түп негізден тамырынан ажыратылған қандайда бір ұғымсыз сөз, екі ұшты саясат елді құлдырауға әкеледі. Ал саясаттың діні (насихаты) болмаса, бүкіл сол жердегі халықтың түгелімен азып, тозып, азғындап жойылуына соқтырады. «Дүниенің қызығын кешіп өтіп, Тәтіліктің алмадық ләззатын. Пәраудигар сопылардың жолыменен Құдайға құлшылықта ғибадатым. Айырушы Алла бар, не ғамал бар. Адамның ішкі сырын зайыр затын» (Ақан Сері.)
«Әл-Фараби арабтың шалынан; -Оның төрт пішіні қандай болған..? –деп сұрады қарттан. –Ол арасын мен зайыр біле қоймаймын…» (Әл-Фараби. Машанов Ақжан. 77-бет) «Ей перзентім, біліп алғын, алла тағаланың барлығы зайырда, жасырында. Оны (зайырын) жердегі, көктегі бар заттарының қадір қасиетінен ажырата білу арқылы ақылмен таниды.» (Кабуснама 1-ші тарау 11-бет).
«Зайырын қуғанда (сырын зертегенде) нәумездену (күмән келтіру) де, көз жеткізудің, ізденудің бір жолы ғой.» (Шипагерлік баян. Өтейбойдақ Тлеуқабыл ұлы. 11-бет) «Атану үшін мырза деп…Қобызға жаққан шайырды, Жазалы жаның сезіп тұр Жасырғанмен зайырды.»

Шәкәрім атамыз әр пенденің ішіндегі бір жасырын сырын құдайлық 8-сипаттың адам баласының жасырын менін, яғни рухани бастауын кісілігін ескертеді. Сонда біздің ел басшыларының ойы мен тілі айыр болып, жүргізген саясаттарының халықтан жасырын құпиясы (зайыры) бар болғаны ма? Бәсе боқ сасиды ау –депті, жүрген жолына қарамай, боқ басып төрге шықан бір қонақ. «Ел жаратқан мен емес! Сыртқы сөзің шын болса, Ішің толған жын болса, Жүрегіңде мін болса, Айтқан сөзің ем емес!» (Шәкәрім ата) Жоқ, біздің мемлекетіміз халқынан ойын жасырып зайырламайды (құпияламайды) тек сөз қадірін білмегеннен, өз қадірін «ата жолын» жоғалтып алғанын білмегендердің сандырағы шығар деп түсінейік ағайын.
Қажы болу, Алла алдында ант беріп, аманат алған, сөзімен, жанымен дін жолында соғысушы жиегінде белдеуі бар сайрандармен, планеталармен тұрақты байланыста тұратын, сол планета жер сияқты жиегінде белдеуімен сәлдесін немесе қазақша бөркі бар үнемі уахи көріп, уақиды естіп алып отыратын, сөз соғысының «Бөрікті» сапқа тұрған Алланың жәрдемшісі- деп бұрын санаған.

Қазіргі қағиданы мен түсіне алмадым. Қажыларды Ыбырайым пайғамбарымыздың аянмен шақырғандарын, болмаса дінге, елге қызметі жетіп, жасы келгендерін жіберетін еді бұрынғы аталарымыз, билеріміз. Енді қалтасы, билігі жеткендердің барлығы пайғамбармыздың орнына Құдайдың ұлықсатынсыз отырып алыпты. Дін қызметі елдің әскери қорғанысынан әлде қайда маңызды және бүкіл елдің де адамзаттың да тағдыры (дамуы, өлімі) дінге ғана тәуелді болып, дінді таратушылардың елдің қауіпсіздігіне қарулы әскермен бірдей ықпалы бар екенін ескеру керек.
Онда мемлекеттен қаражат айлық төленбеген дін қызметшілері қолына қару беріп, өз тамағыңды асыра, деп ел арасына таратып жіберген әскермен бірдей. Сол сияқты егер саясатпен айналысқан қандайда бір адам баласы, философия тарихынан хабары болмай, ұлттық философиясын, сөз өнерін, ұғым астарларын толық меңгермесе, ол да елге қауіпті жау. Ел басқару ісінде бір сөзбен халықты соғыстырып, бір сөзбен татулыққа шақыруға болатынын білетін уақыт жетті.

Сондықтан философтардың дінді және әлем дін тарихының ақ қарасын ажырта білмеулері, елдің мәдениетіне, жастардың біліміне тікелей әсер беретін күш болып, екі есе қауіпті болмақ. Дін ұстаздарының, имамдардың сол ұлттың тіліне, сөзіне үмметтік ерекшелігіне қарай халықтың тағдырымен сабақтасып тұратын философиялық белгілі бір ұстаныммен, жан сырын қалыптастыратын психологиялық білімсіз құр намаздық рәсімді ғана уағыздайтын дінді таратып, қызмет етуі де, рухтарының кірленіп, жүрек, көкірек көздерімен санасы мүлде жабылып, дінді халықты аздыруға ғана себеп қана болады.
Ал дін адамының, имамдардың мемелекет ықпалынан, жәрдемінен тыс садақамен ғана күн көріп, дінді насихатауынан тура жолынан адасуға, аян, түс көру қабілеттерінің жоғалуымен Алла жібінен айрылуына ғана септігін тигізеді. Бұндай жағдай Пайғамбарымыздың дінді тарату барысында Алладан үкім түскенше садақаны пайдаланбай, өз еңбегімен ғана азықтанып, орындаған жан ғылымының бір шарты.

Сондықтан біздің елдің имамдардың қарапайым қазақ сөзінің мағынасында ұқпай, арап тілінің құпия сөздерінің артына тығылып, халыққа да құран қазақшасын оқытпай, зұлымдыққа ұшырап жатқанына осы жоғарыдағы көрсетілген себептердің бәрі зиянын тигізуде. Философ ғұламалдарымыздың жазғанынаның бәрі құран, інжіл, тәурат, забур пайғамбарлар философиясынан әлем дін тарихын тарқатқанымен өздері салыстырып, пәтуа беруге құранның, інжілдің бетін де ашпайды екен.
Философия пәні оқулығында тек әлем құндылықтарын, өркендеу тарихын санап, тізіп, көрсеткенімен ұлттымызға сай философиялық қалыптасқан діни ілімізбен салыстырып, пайымдап, білімін ширатып, өріп ақылы жетілмеген студентке оқушыға; мынаны ұстанғаның дұрыс, мынаусы қателік -деп ұсынған тұрақты пайымдаулары мен пәтуалары жоқ, керісінше шайтани түсініктерді тықпалап, аю тұзақтарын құрып, миларын ашытып, теріс ақпарттарды тықпалап отырған.

Қарапайым сондай аю тұзақтың бір ғана көрнісін түсініп көріңіз; «Философиялық ақыл-ойдың ғылыми техникалық ойдың шексіз мүмкіншіліктеріне деген оптимистік сенім болып табылады. ( осы-Дінің.! деп түсіндіреді ) ХХ-ғасырда адамдар қоршаған ортаның осалдығын онан сайын сезіне түсті. Бұрынғы өтпелі кезеңдей адамзат өзін тұлдыр, тұрлаусыз сезіне бастады. (165-б) (Сондықтан жастарға мынандай ұстанымды ұсынады.) Бердяев құрған нақтылықтың дуалистік картинасында бір жағынан рух (Құдай), еркіндік, ноумен, субъект бір-біріне қарсы қойылады…ноумендік әлемнен феномалдық әлемге өтіп.. объективтілік формасында..субъектен бөлініп, эмпирияның барлық шектеулеріне..объективизация деп аталған..еркіндіктің қажеттілікке құлауы құлдықтың, зұлымдықтың болмыстың түбірін білдіреді.. ( бұл жерде Құдай, рух, еркіндік қажеттілікке құлап қалады екен! 70-бет)
Шығармашылық (осындай! Қара!) –объективизацияны игеру жолы (діні), ал бұл игеру әлемдік тарихтың міні мен мақсатын құрайды … рух әлемі, өзге «ЭОН» ретінде тарихтан тыс жатады… Объективизациядан азат әлем Бердяевте Інжілдік Құдай патшалығымен.. өзге «ЭОН» ретінде тарихтан тыс жатады. Бұл метарихи ЭОН болмыстың белгілі бір «эсхатологиялық» қалпында өмір сүреді… кез келген уақытында, кез келген жерде қақтығыса алады. … тарих дискретті.. шығармашылық үдеріс.Құдайдың Көріпкелдігі доктаринасын теріске шығарады.» (71-бет)

Енді сіздің нені түсініп нені пайымдағаныңызда дана, сөз шебері, ойшыл абыз ағаларымыздың шаруасы шамалы, егер саясатпен айналысып, ел басқарғыңыз келсе, немесе жоғарғы білімі бар деген мөр басылған қағаз керек болса, ақылмен пайымдамай онда жаттап алыңыз. Біз енді; бұл субъективизацияланып, Құдай еркіндігінің матерхи объективизацияланған эсхатологиялық Құдайдың көріпкелдік объективизацияланған доктаринасын әрі қарай жалғастырамыз; «Тіл мен мәдениет-өзінің бастауын әдет –ғұрыптардан (діннен) алады… Жазу болмаған (кітаптар) жағдайда мәдени сабақтастық әдет-ғұрыптарға сүйенеді… Менің әкелерім, ата-бабаларым не істесе, мен де соны істеймін»,-деп жариялайды постфигуративті (зайырлы) мәдениет өкілі» ( 112-бет)
Сонымен; «Абай-ұлы гуманист. Абстрактылы, утопиялық (?? Бос ойлармен айналысатын) сарынды (бақсы. шаман) гуманист…Өлмес жан туралы, мәңгілік, шексіздік жайлы ой қозғағанмен, бұл ұғымдар діни мағынада емес(???)…Фараби секілді..??(діни сауатсыз).» (135-бет) Астапыралла! де, тез сол жағыңа түкіріп қой.. Бұндай қазақ ойшылдарының шатпағынан дәріс алған студенттен қандай дұрыс тілші, саясаткер шығады? «Бұл идеяның классикалық көрнісі «Бірінші қазақ философы» Асан Қайғы шығармаларында орын алады.» (115-бет)

Тағыда астапыралла деп айта салыңыз. Сонда қазақта Асан Қайғы атамызға дейін дінде болмаған, пайғамбарлар да қазақ еліне «ат ізін» салмаған. Құлтегін (Дәуіт пайғамбар), Тоны Көк Білекті Қаһан (Жүніс пайғамбар), Алаш, Қазақ, Созақ, Сансыз баба, Алтай Жүрсін баба, Бабыр Алым Бақанас т.б жүздеген абыз, сәуегейлерді тарихтан аластап, ойыңыздан, рухыңыздан, жан қораңыздан қасқыр болып шығарып жіберіпті.
«Өкінішті көп өмір кеткен өтіп, Өткіздік бір нәрсеге болмай жетік. Ойшылдың (философ) мен де санды бірімін деп, Талап, ойсыз, мақтанды қалдым күтіп.» «Өзіңе сенбе жас ойшыл. Тіл өнері дертпен тең.» «Сөзіне қарап кісіні ал, кісіге қарап сөз алма… Мұны жазған білген құл- Ғұламаһи Дауани,» деп Абай атамыз Ясауи бабамызды пір тұтып ойшылдық негізін сонан бастап, менде ойшылмын, дінді зерттедім, менен және қателіктерімнен үлгі ал деп неге ескертті деп, ең болмаса ұлты қазақ, халық сыйлайды деп еңбегін оқымаған ғалымдарға қалай қарның ашпайды?

Сондай ұлтық құндылықтарымызды өзгеден төмен санайтын, түркі әлемінің ойшылдығын биікке көтеріп, пайғамбарымыз өмірге келмей тұрып құрмет тұтқан, бар әулие алдында тізесін бүкен Ғұламаһи Дуани түгіл, Абайын, Шәкәрімін менсінбеген ойшыл төрелеріміз біздерге; «Шығыс Философиясына үңіле зер салсақ, оның ешқашан жалпы болмағандығын, ең аз дегенде, үш дербес бағытта, үнді, қытай араб мұсылман болып дамығандығын көреміз.. даналық бұл жерлерде орта ғасырларда туындап, оның кәсіби философия ретінде қалыптасқан уневерисеттік түрі болмады…» (90-бет)
Яғни түркі философиясы да қазақтардың ежелгі сақтардың даналығы, дін өркениеті шығыста болмаған, деп ескертеді. Және мұсылман ұғымын тек араб тарихымен, бес парызбен ғана байланыстырады. Жалпы адамзаттың дін ұғымына тікелей жауыздық, қазақ рухани тарихына әдейі ұйымдастырылғын қастандық!  « Философия мәдениетінің дүниетанымдық (діни ғұрыптық) негіздерін толғағанда жаңа мәндерді (түсінігі беймәлім атауларды) дүниеге әкелетіні белгілі. Бірақ, Шығыста философиялық емес қабаттар (?? Мүмкін имамдардың араптардан тықпалайтын сөздері болар әлде өздерінің ақыл-ойлары, даналық сөздері кітаптар сияқты сөрелерде қабатталып тұратынын ескерткен. ) басымдығына байланысты бұл ұғымдар, мәтіндер көркем діни мәндегі әдебиеттердің дәстүрлі түрлерінде малтығып қалады.. Қазақ қоғамы үшін философиялық емес қалыптағы даналық тән.» (90-бет)

Осындай жаңылтпашпен толғанғанан туылған оқулықпен ғалым, саясаткер атанғанды, шынында сол өздері шыққан философиялық қабаттарынан, баспалдақтарынан тілшілерге ғана түсіндіріп, қазақ еліндегі миды ашытатын діндердің қаптап жүруіде философиялық өмір мектебімізді құлатып, абыздарымыз қайтадан европаша толғанып жаңадан қалыптасқан жетістіктерінен болар. Қазақта өзіңіз оқығандай даналық философиясы қалыптаспағандықтан енді біздің ойшылдарымыз;
«Жаңа заманның өзгерісіне байланысты жаңа түсінік келе жатыр. Ақпараттық ортада шек ара жоқ. Жастарымыз ақпаратпен жетіліп жаңа ой қалыптасуда. Бірақ олармен бірге жүре алмайсың. Сондықтан оларға қарсы жүріп алдынан шығуымыз керек. Ислам өркениетінің орны қалай болу керек?- деген сияқты құран аяттарын талқылайтын бітпейтін таласқа түсіп кетіп жүруі мүмкін. Сондықтан 1) Этнос аралық, 2) Дін аралық 3) Әлеуметтік саланы қамтитын саясатты ұстануымыз керек..» (Ғ.Есім. сұхбатынан)

Құранды халық өздері оқып адаспас үшін философтарымыз, абыздарымыз қалай ойлану керектігін өздері дайындап береміз дейді. Сондықтан теологиялық анықтамаларға жүгінсек Этнос ұғымы адамзаттың нәсілдік белгісі яғни кісілігі болып табылады да, адам баласының ұлттық тегімен өзге ұлттар арасындағы ұқсастықты қалыптастыратын көпір болу керек. Мысалға түрік тектес нәсілдер (этнос), арап тектес нәсілдер (этнос). « Ал соңғы зертеулер бойынша адамдар тоғыз нәсілге бөлінеді, оның үстіне 32-топтың ешқандай берілген схемаға енбейтінін аңғарылады..» (251-бет) Міне бұл нағыз құран ғылымын растайды.
Жер бетінде Адам ата қауымынан барлығы 41-нәсілден яғни қазақша «Ғайып ерен 41-шілтенді» белгілеп тұр. Сонда Есім мырза бастаған философ қауымдастығы ғайыптан хабар алып, шілтендермен қатынас жасайтын болғаны ма? Әлде 9-ақ ұлтқа бірігуіміз керек болғаны ма? Егер этносты ұлт десеңіз онда; «Ұлт-бұл жан, рухани принцп…Жанды қалыптастыраты екі нәрсе бар.. Біріншісі-бұл ес пен жадының бай мұрасын игеру, екіншісі-шын келісім, бірге тұруға ұмтылу..» (257-бет) Яғни біздің даналарымыздың пікірінше жан біріншіден ақыл яғни рух.

Сондықтан жыныс қатынас арқылы жан өнім берсе, ерекше ләззат сезіміне бөлену арқылы яғни нәпсіден ақыл бөлініп шығады деп түсіндіреді. Көмес кеңістіктегі өз орны бар ес пен немесе қанда жазылатын жадыны және ғайыптық сипаттарын меңгеру керек дейді. Ең бастысы ақыл-ой нәпсі арқылы пайда болатын болса құдайлық сипат нұрда тозақта өмір сүруі тиіс. Екіншіден кіммен қалай бірге тұрып және белгісізбен жыныстық қатынасқа ұмтылып, бірақ арасында неке болу керек пе жоқ па айтпай кетіпті. Абай атамызды оқып зертемегенін былай қойғанда, Шәкәрім атамыз;
«Рух деген сөзді жан дейді, Адасқан дінді пән дейді..» деп ескертіпті. Демек қазақ философтары тек сөздің артынан қуған пәншілер екен. Енді жалпы діни ұғымға, інжіл, құранға қарсы шығып, Раббымыздың аят, үкімдерін қайта түзету мақсатында
«Ұлт дегеніміз-бұл жалпы жермен (территориямен) және біртұтас мемлекетпен біріккен, экономикалық, конфессионалдық, тілдік айырмашылықтарды құрметтейтін және ақырында біртұтас мемлекеттің тілі бар, өзіндік санасы (діни ұғымы, қасиетері) мен патротизмге ие (?) азаматтардың қауымдастығы.» (258-бет)

Қасиеттерде (емшілік, бақсылық, ұсталық, өнерлік, әншілік, ақындық, өнер тапқыштық т.б) ұлтық яғни тілдік сипат болып, қазақ ұлтының негізгі анықтамасы ана тілінде емес, мемелекет тілінде сөйлесе болды, қауымдастықпен қазақстандық ұлт болады екенбіз. Жоқ қазақтың ойшыл бас қауымы біліп қойыңыздар; Ұлттық құндылықтың көрінуі де, сақталуы да үнінде, сөз байлығында, қандық ерекшелігі ділінде! Кришналықтардың «Ән құдіреті» деп табынатын амалында, музыкалық білімдерімізбен ерекшеленеді. «Ал ұлттар бұл кезімізден екі ғасыр бұрын ғана қалыптасты. Айырмашылығы айдан анық. Этностар өз-өзінен табиғи жолмен пайда болады. Ұлтар болса, саналы күш жігердің нәтижесі, көбіне олар арнаулы иделогиясыз өмір сүре алмайтын жасанды құрлымдар ретінде көрінеді.» (158-бет)
18-ғасырдан ғана бастап маймыл құсап табиғы жолмен пайда болған қазақ ұлты әрине араптың, европаның идеолгиясыз өмір сүре алмайтынынан әлі де сол елдерден алатын үлгіміздің шексіздігін ескертеді. Сондықтан негізінен керісінше сөзі, қылығы азған елдерді жаратқанның маймылға айналдырғаны сияқты қазақтың бар сөз өнерінің білімін маймылыдық «ым-дым» түсінігіне ширата білген атақты 12-ғұлама қол қойған осы кітапты жастарымызды болашақ ел басқару саясатына әзірлеп жатқан түрі бар.

Ғ.Есім мырзаның ойлап тапқан жаңа бағыты «Әлеуметтік сала саясатын» кітапта;
«Мысалы әлеуметтік өмір, адамзат баласының рухани-интелектуалдық өмірі (дін ерекшелігі), мәдениетің рухани мұрасы болып табылады. Осылайша адамзат әлемдегі өз болмысының жаңа тірегіне, жаңа инстанциясына ие, болды…Табыс көбіне адамның өзін рынокта қаншалықты жақсы сата алуына, оның «қорабының» (сырқы бейнесінің, жалаңаш тән сипатының) қаншалықты тартымдылығына, қандай клубқа (сектаға, ұйымға, хиттарға) жататынына, керек адамдармен ( басшылармен, заңгерлермен, продюсер, жұлдыздармен) таныстылығына байланысты.
Адам өзінің өмірі мен бақыты туралы ойланбайды, қалай өтімді тауарға айналуын ойлайды. Ұтымды тауар сияқты адам да тұлға (жетілген адам) рыногында сәнді болуы тиіс! Ал сәнді болуы үшін тұлғаның (пайғамбарлық қасиеттің)қандай түрінің сұранысқа ие екендігі білуі тиіс. Мұндай үлгілер картинасын жарнама, газеттер, журналдар, кино, теледидар, радио береді. Қазіргі адам өзінің базардағы сатушы ретінде де, тауар (құлдықта, жезөкшелікте, рухани еріксіз)ретінде де қабылдағандықтан, оның өзін-өзі бағалауы өзінен тыс жағдайларға тәуелді.
      (Сырттан келген қалталы келімсектерді меңзеген) Егер ол үлгеріп қалса-құны бар, ал ондай болмаса-құнынан айрылады. Ол өзінің күш-жігерімен бірегей емес, өйткені оның қадеге асу кезіндегі өзін-өзі көрсетуі емес, сатылу кезіндегі табысы маңыздырақ. Ойлаудың мұндай типі қазіргі білім беру жүйесінде де өзінің терең ықпалын тигізеді. Оқытудың мақсаты ең алдымен нарық үшін пайдалы ақпартты барынша көп жинауға (сапасы да, мазмұны, бағыты маңызды емес көрінеді) келіп тіреледі. Студенттерге өте көп нәрсені білу керек, тіпті олардың ойлануға да күші мен уақыты жетпей қалады…» (157-ші, 301-ші беттер)

Біріншіден жалпы әлем дініне, Құдайға қарсылық, екіншіден Абай-Шәкәрім, Фараби философиялық пайымдауына қазақ дәстүріне мүлде жат, талғамай алып, таңдамай жұтып рухани ауруға, елес ауруына, азғындыққа апарар жол. Үшіншіден бұл саясат өзінің өміршеңдігін көрсетіп, біздің ойшыл қауымның жастарымызға берген үндеу ақылы яғни әлеуметтік саясатымыз егемендікпен бірге басталып, қазіргі жастарымыздың енді мәдениет саласында жасап жатқан лаңының бейнесін Абай атамыздың «Мақсұт» әңгімесіндегі көктен жауған улы жаңбырды ішкен елдің, дүние мастардың жынды биіне ұқсайды. Қандай әулиелік!
Өздерінше талпынып ізденген жастардың сәл мүлт кеткен қадамын аңдып, қудалап, мәдениет орындарынан аластап тынып едік енді тағы қиялға негізделген саясат тағы бой көрсете бастады. «Бір ұлт-бір дін»- дегеніміз егер дүнетанымдық философиялық ұстанымызға сүйенсек, ұлтымыз қазақстандық болу керек болса, онда қандай дінді зорлықпен қабылдату ойларында бар ел басшыларының? Егер қазіргі негізгі қандық тұрақты этносты (нәсілді-47) ұлт, деп алсақ, онда қазақ ұлты ішінде, елінде, тілінде негізінен 9-діни ағым болып, тағы 38-секта жұмыс істеуі керек.

Ал ұлт дегенді тілмен өлшесек 120-дан астам діни ұйым жұмыс істеуі керек екен. Егер тек ислам діні ғана деп арап түсінігімен қабылдасақ онда тағы «Өзің комсомолсың неге талқан жейсің?» деп атып тастайтын, болмаса жарып тастайтын, қазіргі арап елдерінің ұстанған дағдарыстық «нигилизм» және «кинизм» дін саясатына қайта оралу керек. Онсыз да елімізде жаратқанның адамзатқа түсірген несібелерін халал, арам деп енді ағайын арасындағы жасырын соғысқа келіп тірелдік.
«Хиджап» деген сөзді сол қалпымен алып, оның алты райлық (уақтық) ерекшелігімен жалпы бүркеніш, болып; орамал, жаулық, бөкебай, киімшек, жамылғы т.б жасына қадіріне қарай киетін әйел киімдерін бет жабатын паражы ұғымына айырбастап, елді дүрліктіріп, ел басының да миын ашытуға себеп болған діншілерге тәйт дейтін қожаларымыздың, шешен, ділмар, сәуегей, би, хан, сұлтан, абыздарымыздың «философ» атын жамылған қой терісін жамылып халықтың ақыл-ойына (қойына) шапқан қасқырларға ұқсайды.

Осылай кете берсек, орысша не болмаса арап тілімен сөзімізді шұбарлап, үнімізді жоғалтып, миымыз ашып, қанымыз сұйылып, ділі жоқ қазақстандық бір ұлтқа айналуымыз сөзсіз. «Аруақ» сөзінің ғылыми мәні бүкіл философтардың және киелі кітаптарда астарлы сөздермен беріліп оны психология, философия кітаптарына ойшылдардың растығын дәлелдеп жазғанына қарамастан, қазақ дін танытушыларының ғалымдары зерттеп оқымақ түгіл,  халықтың жадынан шығаруға соғыс ашқанына бүкіл халық куә. Демек осындай халықтың сенім артып екі шылбырын (рух-жан) берген даналары, абыздары өздері жазғандарын өздері оқып, түсініп жарытпайды да біздермен қара халықпен салыстырмалы түрде ғана өздерін жақсы атайды.
Бұндай ойшылдықтың ойынға айналған көрнісі қарапайым астарлы сөздермен құран астарлы ұғымдарын түсінуден алыстап кетіп бара жатқанымызды көптеген қазақтың жоғарғы мәдениет ошағының, басылымдарының кейбір жетекшіліктерінің аузынан естігеніңде қаралай жағаңды ұсайтын уақыттарың болады. Аз ғана мысал бере кетсек; Бір тіл жанашыры басылымның сондай жетекшісі алдына 3 жыл бұрын
«Ат аттатырып сүйек сындырмайық ағайын.» деген мақаламды танысыңдар, ішіне қысқартып керегі болса өздеріңнің аттарыңнан да жариялап көріңіздер деп ұсынғанда ; Бұл мақаламен кімге қарсысың?-деп сұрады. Мен;-Жалпы қазақ салт-дәстүрлі дініне, тіліне қайшы істердің бәріне қарсымын дедім. Ол; -Мешітегілерге де ме?-деп сұрады. –Иә, олларға да,-деп жауап бердім. Сонда ол онда маған; -Осыныңды бір сөзбен түсіндірші?-деді. Мен «Әлиф лам мим» деп жауап бергім келіп, бірақ ол да үш сөзден тұратынын ескеріп, оған түсіндіре алмайтынымды, дауласқаннан пайда жоғын біліп; -Болашақта құдай қаласа халық алдына әйтеуір шығармын да –Халықтың тіл жанашырының жетекшісі тілін жұтып қойыпты –дегенді айтармын-дедім.

Артынан тылсымнан аруақтан ескерту алып, ондай пенделердің алдына барудан қашатын болдым. Жақында шәкіртіммен беріп жіберген мақалама сондай «Мәдениет» басылымның Исабеков деген жетекші, сөз тәлімгерінің; -«Жаннат әйелдің аяғының астында» -деп жазған ұстазың құранды бұрмаламасын»-деп жазбамды оқудан да бас тартыпты. Астапыралла!.. Осындай пікірлерді сөз басшыларынан, қазақ тілінің тәлімгерлерінен естігенде жағаңды ұстамасқа не амал бар? Құдайдың несібесін артығымен беріп, дәрежесімен сыналып жатқан құлдары, аяқтарыңның астына қарап, жер анаңнан яғни жанаттан пайда болғандарыңды ұмытпай; Шәкәрім атамыздың тек «Тіршілік жан туралы» ғана өлеңімен, Абай аталарыңның 27-ші сөзімен, 38-ші сөзін ғана біліп түсіне алсаңдар қарапайым шаруа баққан қазақ сіздерді әзірше өз орындарыңа, тақтарыңа лайық деп есептеп, болмаса ауылға келіп, табиғатпен жаратылысты зерттеп, оймен тілді, сөзді баққаннан, қой баққандарыңыз абзал, құдай алдында ақталуға да дұрыс болар еді демекпіз.

Осындай күнәнің, азғындықтардың үстем болып құндылықтардың, қасиеттердің теріске шығарғанын «Құдай өлді!» деп жариялаған неміс философы Ф. Ницше. Құдайда, аруақ та мәңгі тірі; «Философия», сөз ұғатын даналық өлді қазақта! Сонан жан сыры (психология) бақсыларымызбен, әулиелерімізбен бірге көмілді. Ғиса пайғамбардан ескерту; «Бауырластарым менің, бәрің бірдей ұстаз болуға ұмтылмаңдар! Иеміздің бізге, тәлім беретін ұзтаздарға, басқалардан гөрі қатаңырақ төрелік айтатынын білесіңдер. Бәрімізде көп қате жібереміз.
Ал кім сөзінде қате жібермесе, сол денесін тұтастай меңгере алатын жетілген адам… тіл де дененің кішігірім мүшесі бола тұра, ғаламат нәрселермен мақтанады. От ұшқыны қанша майда болса да, қалың орманды өртеп жібере алады.! Тіл де от іспетті, әділетсіздік тудырғыш. Дене мүшелерінің арасында орналасқан ол бүкіл денемізді арамдап, өзі тозақ отынан тұтанып, бар өмірімізді де өртеп құрта алады.» (Жақып; 3-тарау)

Бұрынғы замандарда аталарымыз өз руластарына өкпелеп, парсылар жаққа көшіп бара жатқан керейдің бір ауылына; «Керей қайда барасың? Қызыл бастан қыз алсаң үн жоғалар, Үн жоғалса көкіректен сөз жоғалар!»-деп кейін қайтарған екен. Діннің, құранның әйел затында Шәкәрім атамыз жырлағандай; «Бәйшешек бақшасы» болып гүлденіп өнімін беріп, діл үннің әйел сүтімен келіп көкіректе ұясы болатынын, кеуде өлшемі мен бөксе өлшеміне; «келінің аяғына», «табанына» қатыстылығын, мөлшерін анықтауды діл заңдылығын меңгерген құйрықпен, бауырды қосып жеген аталарымыз бағзы замандарда біліпті.
Жаннаттық болғың келсе өзіңдегі жерлік 19-ңа аруағыңнан 7-ні алып, жердің саны 26-ға айналдырып, қанға қосып, қан буымен жұбайың арқылы жеріңді өртеп атыңды жарыққа шығар. «Атың шықпаса жеріңді өрте!» деген астарлап, сауатсыз болған аталарымыз. Ондай сөзге тоқтап, ұялатын ел басқарған «Бөрікті Бас» қайда? Бастары барлардың бөркі болмай, жалаңбас, жалаңаш тақымы, қолы арамданған қатындарынан төсекпен де, тамақпен де алған сары сулары мен улары миға шауып, шатыры кетіп милары ашыған заман болды.

Тілмен сөзді тауып, сөз бен ойдың бірлігін, дінін қалыптастыруға бұйырған ойшылдарымыз; «Мұндай жағдайда діни сұрақтарға жауаптар сенімге негізделуі мүмкін, өйткені Құдайдың өмір сүретінін біз дәлелдей де, теріске шығара да алмаймыз. Бірақ біздің сенуімізде мүмкін немесе сенбеуімізде мүмкін.» ( философия 48-бет) Дінге яғни тілмен сөздің ағайындығына, қанмыздың туысқандағы мен ана тілінің ділінің тазалығына біздің ойшылдығымыздың қатысы жоқ дейді сөзді ұқтыратын даналарымыз.       Олай болса қазақта философия білімі бар болғанымен, оны меңгерген философта жоқ, деген ұғымды өздері де мақұлдап, мойындап және дәлелдеп отырған жоқ па?
Енді бұл кітаптағы ақпарлар қазақ ойшылдарының сөзі емес, тек әлемдердің философия тарихы, деп уәж келтірсеңіз онда құлақ салыңыз. Болмыстың жаңа стратегиясы яғни жаңа дініміз, тылсыммен қатынасымызды; «Сұхбатта (пікір таласы, мәдениет ақпарлары), коммуникацияда қатаң ғылыми, легитимді бекітілген гносеологиялық тұрғыда Ақиқаттың ашылуы маңызды емес, ал «Мен» және «Өзгенің» (мейлі арап, мейлі европалық, үнділік т.б) «әр түрлі жорамалдарды» тыңдау маңызды. Күнделіктің ойлау аурасына (бүгін ғана жақсы болу), тіршілік аурасына бет бұру болмыстың постмодеринистік стратегиясына тән сипат болып табылады… Әрбір мәтін (текст, аят) әр түрлі түсіндірілуі мүмкін, мәтінді түсіндірудің міндеті оның мәнін ашуда (ғылымын білуде) емес, кеңейтуде. (жатап алуда)» (171-бет)

Бұндай сөз мағынасын толық аудармай тек сол қалпында пайдаланып және сол арқылы адам баласының жадын өсіру әдісі европа, үнділерде қара магияның, исламда түрлі арапша дұғалармен, мұсылман қорғандарымен және құранды талғамай жаттату арқылы теріс сандармен бойын толтырып, жүрек көздері жабылып, сонан ойлану еркіндігі шектелген, санасы жабылған, басқаруға оңай, мәңгүт өзінше пайымдауға есі жетпейтін, айдағанға көніп, айтқанға оңай көнетін, пенденің рухын өлтіріп, сөзбен сиқырлаудың тәсіл-амалдарына жатады.
Студент, мұндай мың құбылған ойдың сиқырынан миын ашытпай баға алу үшін амал жоқ жатап алып жадына тоқып алады. Ібілістің негізгі мақсаты да осы. Толған ақпараттардың арасына түсініксіз сөз арқылы өз ұрығын, ұғымын (вирус) егуінде. Ондай еріксіздіктің, мәжбүрлену ықпалымен кірген ақпараттар енді тек өзіне тән ғана сөздерге, қылықтарға нәпсі көзін ашып қызықтырып қояды. Адам баласы әсіресе қырыққа келгенше ақыл толатын ерлердің санасында мағынасын ұқпай, құр жаттау түрінде сақталған мәтіндер, рухтың өсуіне байланысты өзін бой көрсетіп, адам санасын өз бағытына бұрып әкетеді.

Мұндай түсініксіз ұғымдарды босқа жаттаған жастардың, өсе келе аяқ астынан бүлікші немесе қылмыс әлеміне өтіп кетуі де сырттан дәстүріне сәйкес келмейтін, теріс білімді беру арқылы, сол мемлекетті жаулап алу, жер бетінен жойып жіберу әдістерін қазіргі заманда өте жетік меңгергендер ел басқару, ақпарат тарату, әсіресе діншілер арасында жеткілікті. Сырттан салады, шайтан болып іштен өсіп шығады, дегеніміздің дәлелі өзіміздің діни кітапатарымызда, оқулықтарымызда, мәдени ақпараттарымызда жағдайларын жасап қойғанбыз.
Болмаса өзге елге сапарға апарып, киелі қауіпті жерлерінен ұлтқа жат ақпараттарды ниеттендіріп табанымен еріксіз алдыртып, 40-қа толмай қажы атандырып, жасы келгендеріміз жалаң аяқ, жалаң бас діннен өкшесіне, алғашқы даму сатыларына кері кейін қайтып, шайтанның қызметіне тұрады. Қажылық адам баласының еріп, сүйретіліп жүретін, 40-тан асқанша ақылмен өсетін, бой көлеңкесін (дене киімін) кестіру, қазақша піштіріп сүндеттеу.

Сондықтан оның өсімінің жеті өлшемі бір рет кесуі болады. Енді қазір ақылы пісіп, жасы қырыққа толмақ түгіл түгіл, бір-екі мұсылмандық парыз орындатып, бойын қысқартып, ойын, нәпсісін кестіріп келіп, рухани әтек қажыларды дайындауға мемлекетіміз болып көмек беріп жатырмыз. Көп жастарымыз діншілеріміз сөз түсіну пәлсәпәсы болмағасын сақал қойып, мұртын алып тастап; сезімім жоқ «әтекпін» деген, тек мұрын арқылы искеп ләзатанушы, мұртым ластанбасын, деп алып тастағанмын, етектің иісімен қоректенемін, «текемін»,- деп ұятсыз қылықты жарнамалап кетті.
Жаратушымыз адамзатқа бар үлгіні табиғат жаратылыс егелері арқылы көрсетіп қойған. Дәретін үзбейтін, тазалықты жақсы көретін, сезімін жетілдіруші пенденің мысық сияқты мұрты болады. Иістен тазарушы деген белгі. Сондықтан алда үкіметіміз болып мақтап, қаржы бөліп таратып жатқан «Дін мен діл», «Ислам ғалымхалы» т.б кітаптардың ішінде Шәкәрім атамыз ескерткендей адам аулайтын аюдың тұзақтарының қалай құрылғанын «философиялық», «психологиялық» (жан-сыры) оқулықтарының, «тиеолгиялық» (өркениеттік) қателіктерін алда нақты дәлелдермен жазып көрсетуге тура келеді.

Бірақ, бұл талабымызда өкінішке орай ел басқаратын, мәдениет, дін саласындағы ойшылдарға түсініксіз болады мА, деп қауіптенемін де, мүмкіндігінше қысқа ғана мысалдармен, үлгілермен ғана шектелуге тура келеді. Оған себеп, ел басқарған ойшылдарымыз, психолог, баспасөз, дін саласындағы түрлі сөз мамандарымыздың жүректері жабылып, құлақтары созылып сөзден ұялу яғни құдайдан қорқу қабілеттері өлген. Оған дәлел құран теологиясынан аз ғана құпия ақпараттармен 2006 жылы аз ғана данамен жарыққа шыққан «Ақиқат бастауы» кітабымды талай ғұламаларға апарып және сол жылы қыркүйек айының ортасында Ғ. Есім мырзаның өзіне де арнаулы апарып, ата жолының мақсатымен, ғылымдық негізін талқалауға уәдесін бергенімен, осы уақытқа дейін бірде-бір ойшылдар мен теологтардың ешқайсысынан ләм-мим деген жауап болмады.
Яғни олар әлде түсінбеді немесе мені бір жынды атады. Тек бір атақты ғалым ғана екі ай мен күн бар деп, туысқаның «қуып кетіпті» деп бір таныстан сәлем айтқан екен, оған да көп рахмет, бірақ Абайын жынды атаған ғалымның кім екенін, болашақта кім болатынын құдайдың өзіне ғана тапсырайық. Абай атамызда; «…Екі ай мен күннен артық мағлұм тұрған жоқ па?»(38-сөз) деп сол ғылым толық дамымаған уақытта екі ай, екі күнің бар екенін біліпті.

Болашақта батыстанда екінші күннің белгісі көрінгенде және айдың екінші жұбы анықталғанда, қазақ халқының өзінде бар қазынаны өзгенің тозған біліміне кімдердің айырбастап азғырғанын білетін де күн туар. Сол сияқты көптеген мақалаларымды, жазбаларымды жоғары лауызымды ойшылдарға, дін басшыларының алдына жеткізіп таныстырғанмен 7-8 жыл ішінде бір де бір жауап, немесе арнаулы қарсылық та болмады. Демек ғалымдарымыз, діншілеріміз сөзден ұяла білмейді немесе аталы сөзді танудан әдейі бас тартады.
Егерде қазақтың білім беру саласында «Тіл және философия» мектебі өз дәрежесінде міндетін атқарып, пікір таластардың, сынның, ақыл-ойдың дұрыс саясаты қалыптастырып, барлық білім, саясат саласындағы сөзді қолдану шешендік өнердің қадағалаушы, қалыптастырушысы болып, өз орнын таба білгенде, надан діншілермен, шалағай саясатшылардың бүгінгі таңдағыдай бүлігіне ұшырап, еліміз мұндай діліміздің азып, жасымыздың қысқарып, жастарымыздың мәңгүтенуіне жол бермес еді.

Қарапайым ғана сауатсыз, аталған дала философтары аталарымыздың ғана меңгергеніндей, астарлы сөз құпясын білген мамандарымыз ел бастарында отырған болса және философиялық даналықтан, абыз бабаларымыздың дайындап беріп кеткен жан ғылымының дайын құндылықтарынан, заман біліміне сай ала арқанды өре білген ғалымдарымыз болған жағдайда, Халифа Алтай аудармасының құндылығының әлемде теңдесі жоқ екенін түсініп, бұндай халыққа келген надандыққа тосқауыл болатын, халықтың ойын бір бағытқа бағытайтын, үгіт алатын бір кітабына айналып және Бақара сүресінің 224-ші аятының жоқ екенін, екі онжылдан бері түзетіп, бүкіл қазақтың дорбаға салып ілетін кітабы емес, басына жастап жатып оқитын бір кітабына айналған болар еді деген арман ғана бар.
Ондай жағдайда ілім іздеген білімділерімізбен, білім іздеген жастарымыздың құран үгітін ақылға теріс зиянына алған, ата жолына қарсылық әрекеттерімен, кейбір жастарымыздың өзіне-өзі қол жұмсап, бүлік шығаруы да болмаста еді. Таураттықтарда кезінде кітаптың бір таңбасын кім өзгертсе, немесе қалдырып қойса, өлім жазасына кескен екен. Халқының ортақ оқитын қасиетті кітабын сақтап, қорғай білмеген қандай мәдениет, қандай дін, қандай философия мектебіміз бар деп мақтанамыз?
Құранды тек қазақша үгітін түсініп оқығанда ғана ескі күнәнің өлетінін, таза рухтың тіріліп сананың ашылып, ақыл көкжиегінің кеңіп, түс түзеліп және ата салт-дәстүрімен, ана тілі мен сөзді түзеу арқылы ғана сананың, жүрек көздерінің ашылып, дін рәсімдерін толық таза орындау арқылы ғана құран аяттарынан ем шипа, рахмет түсіп ақыл азбауға кепілдік болатынын түсіндірмек болып 4-5 жылдан бері баспасөз, ақпарат орындарының есігін қағып мазалағанмен, ештеме шықпағасын, енді құранның бір аятын тауып беріңдер, деп жар салғанмен халықтан ұялуды былай қойғанда, Құдайдан шын қорқатын жазғыштарды да, әкім қараны да, дін ғалымдарын да көре алмадым.
Қайта муфтият дін басшысының орынбасары ұялмақ түгіл; құранда тек араптар біледі, қазақтың намысын неге қорғайсың- деп желкемнен түйіп, бөлмесінен қарауылдарымен жабылып айдап шықты. Оған түк көрмегендей әйгілі дін ғалымы арашалауға, бір сөз айтуға да ерініп қасымнан өте шықты.

Бұл қазақ дінінің бауырмалдығының, масһаб ұстануының жеткен жетістігі, дін айнасы және сенім артқан діншілерінің өзінің Алланың азабына ұшырай бастағаннының көрнісі. «Құранды теріске алғандарға ашу, ыза, азап берем» деген аяттың діншілер арасында болашақта үкімі орындала бастайды деген жаратқаннан белгі, деп түсінгеніміз және оларды осы зұлымдықтарынан құтқаруға қам жасайтын уақыт туды. Ал білімді, «сауатты» аталған сөз майданына шыққан шығармашыл қазақ баласы, егер Абай- Шәкәрім философиясын түсінсе, әлемдегі ең толық дінді түсіндірген жан ғылымының Ясауи бабамыздан кейінгі теңдесі жоқ, философиясы мен теологиясы екенін тәпсірлеп білімін тарқатса, онда діншілеріміз де, оқыған жастарымызда үкімет орындағы әкім қаралардың да ойлары азып, секталарға, діннің бөлшектенуіне жол берілмес те еді. Және жарғылар шығарып, ата дініміздің іргетасын қалағанымен келістіре алмай жатқан қарапайым халықты жабылып, көшіміздің қисайған жүгін түзеп, сонда қазақ ата-салт дәстүрінің әлем діндері алдында салтанат құрары сөзсіз еді.

Дінді білмейтін надан жазғыштарға; «Сендерден біреулеріңе өлім келіп: «Раббым! Мені жақын бір мерзімге дейін кешіктірсең де садақа беріп, ізгілерден болсам» деуден өздеріңе берген несібемізден тиісті орынға жұмсаңдар.» (63-10) «Шын мәнінде малдарың, баларың бір сынақ. Әмірлерін (уахи, аян, түс, жол-жоба) тыңдаңдар, бой ұсыныңдар (жорып іс қылыңдар) Сондай-ақ тиісті орындарға (киелі жерлерге зияраттап) мал жұмсаңдар (құрбан шалыңдар); сендер үшін қайырлы болсын. Кім нәпсінің сараңдығынан (дүние кеміп қалады деп қорқудан, хайыр жасаудан бас тарту) сақсынса, міне солар құтылушылар.» (64-16)
Балаларыңмен, малдарыңды сынақтан аман алып қалу үшін зиярат жасаңдар, деп ескерткен Раббымыздың әмірін мазаққа айналдырып, казиноға ақша жұмсағаннан бетер байбалам салған елді теріс жолға сараңдыққа, дүниенің құлы болуға азғырған, ақпарат майталмандарын кім айдап салып отыр?
Асылып өлген жастардың ата-анасының құрбандықтың қарызын өтеуге шақырған түсті, аянды, уахиды тыңдамағасын «Шақырғанға зар болып, асылынан айрылып жатқанын» кім түсіндіреді? Әлде осылай жастарымыздың сайтандардың азғыруының құрбаны болу ел басқарушыларына, діншілерге тиімді ме?

Халықтың басын қосып ақталуға, тәубаға келіп, өлімін кешіктіруге, ел тілегін көк есіктеріне жинастыруға шақырғандарды байып жатыр,- деп байбалам салып, тәңіріні әлсіретіп жатыр деп үркіту, ашық дәлелді, хикметті істерді және Алла ғылымын жалғанға шығару ібілістің лаңы екенін кім түсіндіреді? Тілші жазғыштардың, имамдардың сондай аққу , сұңқарлардың, емшілірдің жақсылыққа шақырғанын баюдың амалы, деп құранның атын жамылып елді азғырудың өзі; «Жер жыртып жүрген өгіздің аузын бума!»— деген Мұса пайғамбар өсиетін мазаққа айналдырып және қазақтың дәстүрлі дінін мазақтағаны деп түсіну керек.
Қазақтың діні-жаны, ата салт-дәстүрін толық меңгеру арқылы ғана салтанат құрары сөзсіз. Оған енді көместі зертеп, ақ –қарасын ажыратып бағасын беруді тегіне тартқан, көк жиекті (түс,аян, уахи) көре білетін ақын, жазушы қарапайым қазақ ағайындарымыздан ғана күтеміз. Тегімізді сақтау үшінде ата дәстүрлік ұлтық ойлау мәдениеті болу керек. Ондай жағдай тек зираттап, ата-баба рухын үнемі қадірлеп, ұлттық амалдарын ұдайы үзбей орындағанда ғана мүмкін болмақ.
Керісінше ұлттық арқауымызды үзу үшін «даналарымыз», ойшылдарымыз болашақтың бағытын діндік ұстанымыздың, ұлтық саясатына өз пікірін білдіріп кетіпті; «Алайда, кейбір зертеушілердің ауылдарда, деревняларда, қыстақтарда этникалық (дәстүрлік, ұлттық) құндылықтар жақсы сақталғанын, консервативтілігін алға тартып, «кері қарай» шақырумен келісуге бола ма? Этникалықтың бұл ұғымы (әдет-ғұрпы) ескірген жоқ па? Бұл мәселеге қатысты этностар менталитетінің түбегейлі өзгертетін кез келген сияқты.
     Біздің ойымызша, (12-ғалым қолдаған қазақтың дінің жаңа ойшылдық бағыты!) этникалықтың дәстүрлі белгілерін сақтай отырып, оларды жаңа қасиеттермен және сапалармен белсенді түрде толықтыру керек. ( дінін өзгертіп, европаша, арапша дәстүрлік қасиеттермен рухын түзету туралы..) Егер де жапондықтар өздерін дәстүрлі этникалық қасиеттермен шектегенде, онда олар қазіргі жетістіктеріне жете алмас еді...» (252-бет)

Жапондықтардың европа, амаерикалықтардан дәстүрін қоса алуымен жаңа сапаға көшкенінің жемісін қалай жеп жатқанын бүкіл әлем себебін білмесе де нәтижесін көріп отыр. Бұл қазақ еліне де сендер де соған ұқсайсыңдар деген ескерту белгісі болар. Аталарымыз «Балық басынан шіриді» деп ескерткені бекер емес. Заң шығарушы әкім, ояздардың да, ел қауіпсіздігін қорғаушы қызметшілердің де, алған негізгі білімі «психологиялық» даналықтары да осыған ұқсас. Оған басты дәлел; заңгерлерді дайындайтын жоғарғы оқу орнына арналған «Психология» (Жан сыры) атты оқулық кітабын зертеп, Абай-Шәкәрім аталарымыздың психологиясымен және қазақ даналарының мақал, нақылдармен дәстүрлі дін негіздері, емшілік істерімен, пайғамбар өсиетерімен және құран аяттарымен салыстырып оқысаңыз жағаңызды ұстап қандай мамандарды дайындап жатқанын, есерсоқ, «әпер бақан» заңгерлердің неге ата салт дініне қасқыр болып шапқанын түсінуге болады.

Сонан болар ата- салт дәстүрін бас көтере бастаса тұншықтыруға, өсіп өнуге мүмкіндік бермей, аруағын соттап, кешірім сұрап құдайға бас иуден бас тартып, жаратқанның ашуын шақырып, елді қырғынға, апаттарға жетелеп әкеле жатқандығы. Ғ.Есім мырзаның жоғарыда ұсынып отырған 3-бағыты негізінен саны дұрыс тек сапасы мен сөз мөлшерін таба алмай отыр. Баста ақпаратық дәреже көбейген сайын ыстық (радиация) мөлшері де артады. Кейде таза емес дәрет (сары су) басқа шауып, бастағы тері қабаттарындағы шырыш мөлшерінің кебуінен, ашуынан миға салмақ түсіп жаман ойларға жетелеп кетеді.
Қажылықтың мәні де әуелі шариғат арқылы бойды қалыптастырып, сосын кері шегініп тарихтан, шежіреден хабар арқылы ғұрыптармен ойды меңгеріп, бастағы және ет пен тері арасындағы балшық, шырыш қабаттарын (гель) жаман ойлардан аластап, бастың қабілетін жетілдіретін шайтанан қорғайтын көктен бөрік кию. Оған дейін ана сүтіне, жарының жыныстық тазалық, қасиетіне байланысты мойын қабілеті қалыптасып, бекіп денемен, малдармен бірігу керек.

Оның да саны 13-болып қағидасын інжілді меңгеру арқылы, 5-рет үндердің 8-жыл сайын өзгерісімен 40-тан асып ақыл толғанда ғана мүмкін болады. Сондықтан ондай нағыз қажылықты Інжілдіктер «Назереттік ант» деп атаған. Сондай ант берген, Ыбырайым, Жүсіп жолын меңгерген інжілдік қажылықтың негізгі таңбасы «шырағдан» қазақ елінде санды білмейтін санасыз, түс көрмей тек кітап арқалаған надандардың сайқы мазағына ұшырауда. Шатырдан су тамса да ұйқының да мазасы кетіп түсің бұзылады. Мүмкін европадан жұқтырған ауруымыздың кесірі болар.
Бас киімді қол шатырына айналдырып алғандарды «Қол шатыр» деген әңгімесімен Шәкәрім атамыз және ғылыммен, ақылдың қалай келетінін ;

   «Оқи алмай ғылым тілін, Тұман болып жарық күнім, Қасықпен аршыдым жылым, Не көрмеді ғаріп басым. Әлемді оймен кездім, Перевод малтасын ездім. Жарымның сәулесін сездім, Моланың ақтарып тасын. Қабірден шықты көп нұрлар, Нұры өлшеусіз сұлу бір жар; «Деме-деді- ғылымым тар,- Ерінбесең мені аласың». Жан сырын қалай тәрбиелеуді бір ақ өлеңмен бейнелеп інжіл, тәурат, забур дін қағидаларын өрнектеп көрсете білген. Тайға таңба басқандай артында еңбегі бар аталарымызды діншілердің мазағына беріп қойып философ (ойшыл), психолог, ақын жазушы, сыншы немесе теолог аталып халықтың несібесін босқа жеген арамтамақтар, ең болмағанда қара халықтың өздері ізденген талаптарынан кесе көлденең тұрғандардан, арашалап қорғауы керек еді.
Ал кіндігімен ата-бабасымен және табанымен жер ананың, көктің есігіне кітабына жалғанып нұр жинамаған қандайда ғалым, сопы, хазірет тура жолын табуы мүмкін емес. Ғылым (ақыл,иман) өздігімен іздеп келмейді. Иман келтіруді ғылыми негіздесек;