Ақылгөй қара қатындарға

Бөлім: Ата-дәстүр өлеңдері №2 158

Жазып едім, аталар ұлағатын,

Ар білімін қазақтың дін тағатын.

Мәдениетсіз, деген маған айып таққан,

Қатындардың естідім сын бағасын.

Қыздарың мен қатындар арсыз болса,

Алдыңда тылағын көрсетіп, ашып тұрса

Артындағы нәжі, оқпанын әшекейлеп,

Көз алдыңдыңда тоңқайып және тұрса?

Төсін ашып, екі анарды көтен қылып,

Жалаңаш қолы тұр, келсап болып.

Шайтандай өзі басын-өзі қылған мазақ,

Шашты қиып,иық арқаны ашып тастап.

Жас баладай, есі жоқ, өңкей надан,

Сыпайы, аты болар, жынды-жайтан.

Қаны қара, қатындар көп ақыл айтқан,

Теңбіз деп, еркектерге болған; «Адам».

«Қата қатын дегенде, қара қатын,

Үзіп-жұлып алып жүр қанағатын.

Ала жаздай байың кеп бір жатпайды,

Қазақтың не қыласың шариғатын».

Абай дана осылай үгіт, ұлағатын

Астарлап, санымен діннің насихатын.

Ойнас жасап, алсаң жыныс қанағатын,

Бұздың, деген қазақтың дін шариғатын.

Қараусыз қара қатынға айналма, деп

Құйрық жеудің меңзеген хақиқатын.

Таба алмассың ендігі, қаны таза қатын,

Байы жоқ, жесірлер көп, қара қатын.

Некесіздік, қылығымен  жалаңаштық,

Қызыңда  кәпір жынды қара қатын.

Жалаңбас, еркек шора, шашын қиған,

Қаралықпен бойы азып, уды жиған.

Байына қымыз бермей, уын беріп,

Ит аурумен, еркектік күшін жойған.

Жесір көп, байға тимей, дүние жиған,

Еркекпен тең болам, деп билік қуған.

«Жұлдыз», болып, ән салып өнер қуған,

Жындармен, түн ұйқыда ойнас қылған.

Мейлі болсын, ақ тәнді, сұлу ару,

Байсыз болса, іші қар, тұзы ауыр.

Ерінің ұрық майымен жана алмаған,

Отынын тозақтың арқалаған, несі ару?

Шайтандар, нәзіктер қанын мекендеген,

Шайтанды жағып, жандары өседі екен.

Ал, еркектің ұрық суы, майы болмай,

Европалық семіздік біздерге еді келген.

Жалаңаш, жалқы жүріп, бала туған,

Балтыр сүті, қара сан, құйрық уға толған.

Нағашыдан тек уызына тоймай өскен,

Тексіз еркектерді осындай кімдер туған?

Әйелдер жанның үйі, айдың нұры,

Күнсіз қалай, жылынар жердің жүзі,

Күн еркек, от негізі, айды іздеп,

Орындайды парызын күнің өзі.

Қара қатын, дегенде, қара қатын,

Неге алдың, европаның азған салтын?

Қара қатын аталмай, ауылыңа қайт,

Жесірлерін бос қоймаған, ата салттың.

Қара қатын, дегенде, қара қатын,

Байға ти, қара отынды жаға алатын.

Абай бол, қатынбасты еркектерден,

Сыртын түзеп, дүниеге мас болатын.

Қойшылығын меңгерген таяқ ұстап,

Еркекті,ізде, тақуа тектіні тап.

Шал да болса ұрығының майы болар,

Ол үшін де басыңды күт, етекті жап.

Қолыңды жабық ұстап, білезік тақ,

Қылығың да, арсыздықтан болсын аулақ.

Етегің ,жерді сызып, балтыр жауып,

Суда жүзген кемедей, жүрген балық аулап.

Ақ жаулығың, бет нұрын бүркеп тұрса,

Мейріміңнің шуағы көзіңнен шығып тұрса.

Бәйбіше бол, тоқал бол байың болса,

Құдайдың, парызы әйтеуір орындалса.

Әйелдері қылықты, әдебі мықты елдің,

Ақтаған, уәдесін ата-анаң төккен тердің.

Болашағы мұндай елдің жарқын болар,

Сиынған әулиесіне, тыңдап уақи, кепілдерін.

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *