Рух, жан және аруақ

Бөлім: Ата-дәстүр өлеңдері №1 239

Құранда аяты бар жаратқаның,

«Білмесеңдер білгенен сұра» деген,

Кітабын, хикметімнен аян көрген.

Бұл аятты надан дінші бұрып алып,

Біздерден сұраңдар деп сөз түсінген,

Өздерін ғұлама атап  кітап білген.

Санына бұл аяттың көз жүгіртсең,

Санның сырын ғылымын  біл түсінсең,

Меңзеген Алла досын кітап түскен.

Шәкәрім Алла досы кітап көрген,

Рухпен жанның сырын ашып берген.

Атамыздан мысалмен сөз қозғайын,

Тәпсірлеп насихатынан өзі білген.

****       ****       ****

Өткен адам болады көзден таса,

Өлді-өшті, оны ешкім ойламса.

Ол кетсе де белгісі жоғалмайды,

Керектісін ескеріп, ұмытпаса.

Ақыл деген-денеге егулі дән,

Суғарылса кіреді оған да жан.

Ақылдың өсіп-өніп зораймағы-

Көрген білген нәрседен ғибарат алған.

Естіп, біліп, көз көріп, ойға салмақ,

Өткен істен адамзат бір үлгі алмақ.

Қызықпақ, не жек көрмек, жиіркенбек,

Бастан кешкен әр істен белгі қалмақ.

Ақылдың кей іс жауы, кей іс досы,

Бұл екі істен болмайды өмір босы.

Досыңды жау, дұшпанды дос көрсетіп,

Көзді байлап нәпсінің қылған осы.

***         ***          **

Атамыздың бұл өсиетіне берсем мәнін,

Құранмен салыстырып кітап санын.

182-ші аяттардың тәпсірі, үгіті  бұл,

Қол екі істерің, аруағыңнан алар тағлым.

Ойласаң естуші, көруші бұл сипатын,

Аруақ болып жалғанып, қолыңа алдың .

Сырына дәніне тағдыр назар салсаң,

Тағдыр екі жаратқаннан болған хақың.

Бір тағдырың ақыл болған дәнмен келді,

Екінші тағдырың бар болар құпия,

Өзін тусаңда да мінезін туа алмасың,

Дегендей иманың ол, жанмен келді.

Оң қолың бар ісіңнің бастамасы,

Жазылған санмен 18-боп хаттамасы.

Сол қолда 81 саны неге тұрған?

Дегендей 63-жылда ақтап алшы.

Пенденің нәсіл ұрық болады ерекшелігі,

80- күнде  құрасақта өнген дәннің нұры,

Көретін жарығының бескүндіктің,

Белгісі 4-сөзбен тағдырыңа иман енді.

Абайдан дана атаң өткен жыр ғып,

Сөзді сатып  алып өзгенің не қыласың

Басында екі сөзбен тәңірден атылғансың,

Егілген ата-анадан дәнің ол екі мен боп.

Екі сөз оңмен солың тағдыр ісі екі қолға,

Екі сан, құранан бейнеленген кітап болар.

Оңың рух,  жанның негізін алып солға,

Рух ісі, жан ісінің некесі көңіл болар.

Барлығын басын қосып жетеу болған,

Ел деген осы жетілік деген жұрттың.

Дана көп қазағымда  білген сырын,

Аруақ деп бұл себепшіге атын қойған.

Саналы болу деген жеті күнмен,

Сондықтан құран түскен жеті үнмен.

Адамдық қабілетің де төртпен толар,

Үшеуің нәпсі, мінез, жының болар.

Оқысаң Абай ата 17-ші қара сөзін,

Ақыл, қайрат, жүректен шыққан істер,

Өз ара таласумен өнерлі көріп өзін,

Ғылымсыз бітімге келмес рухани күштер.

Жан нәпсі рух ісіңе дем бертін,

Қалаған қажетіңді іздеп тауып,

Анаңдай жардан  жарық болып,

Тіршілік қажетіңе нәр беретін.

Төртеуің түгел болса адамзатың,

Төбеден иман келер ақыл, білім,

Білім алып, ілімнің көрген сырын

Тура жолды көрсетер  парасатың.

Даналар түркілерден қалды нақыл,

Бір тілі от, бір тілің су адамзаттың.

Екі тілде сөйлесің ей адамзат

Діліңді бұзып алма болып сатқын.

Төртеуің оң мен солың, асты үсітің,

Жұбымен есптеуді меңгер туыстың.

Анадан ділмен өскен құпия ілім

Төрт кітап жаның сыры қосып түсін.

Алла деп атаймыз енді жарық нұрдың,

Төрт таңба, қандағы бар төрттің үнін.

Мысырда төрт мұнара белгі қалған,

Есептеп осы төрттің біл деп сырын.

Жер ана су анаң бар отаның от анаңды,

Үшеуін меңгеруге ділдік ағашыңнан,

Жалғауға көркем сөзбен бұл параны,

Ана тіл, ана қаны тегіңді ал нағашыдан.

Кітаптың бұл хикметін құпия сырын,

Абайдай данамыз бар жазған жырын.

Атадан алтау тусаң, төрті анадан,

Астарын ұға аламасың болсаң надан.

Пайғамбар Алла елшісінен сөзі қалған,

Алтыным Ухуд тауындай болса егер,

Таратып оң мен мен солға артқа, алға

Садақам ақиретке болар менен берер.

Алтауың рухыңнан сенің болған бала,

Текшені қағбаның қабырғасын санап қара.

Негізін алты білім меңгер деп адамзатқа,

Жалғану сонан кейін таза ақыл хақиқатқа.

Аят бар бұл бірліктерді берген санап,

Үш кісі сыбырласса төртінші менмін.

Бесеудің басын қосып, өнерге арнап,

Болатын алтыншысы  тағы менмін.

Жаратым жұп қылып барлық мәнді,

Үкімі аятардың меңгер деп есеп санды.

Алты мен төртеу ара жұп болатын,

Және екі сегізбенен болған парлы.

Қазақта бұл тура жолдың иман мәнін,

Кім білмейді нақылмен берген санын.

Төртеуің түгел болса  төбеден келем,

Алтаудан абай болсаң дәммен берем.

Беретін дәмің жан азығың иман болар,

Таза ақыл Құдайдан нұр сыйы болған.

Түсіңде жаның бұл несібені іздеп барар,

Ақиреттің жарығы сөздің нұры болар.

Ендігі мазһаб білімі шариғаттан,

Дін ісі  рух сөзінен жазған хаттар,

Құдай ісі жанға жарық таза ақылдан,

Тура жол білімі еді ол мағрипаттан.

Шариғатпен иман келіп жетілмейді,

Тазарғанмен рухың өліп, бекіп сенім.

Жиһазы жан сарайдың ғылым білім,

Таза ақыл жанға еніп иманың бекімейді.

Болғанмен масһаб білім шариғатың,

Жан сырын ұмыттың қазақ әлде қашан,

Ажыртпай ғалымдарың рух пен жанды,

Тажал боп, қудаланды масһабпен хақиқатың.

Белгісі адамзаттан мәңгі өлмейтін,

Менікі рухпен екі деген Абай дана

Менкі өлсе өлсін «Мен» өлмейтін

Рух өлер, жаның «Мен» болған сана.

Ескі рухың дәні болып ет пен тәннің,

Жаңа рух тіршіліктен алған ғибрат.

Ал жаның нәпсіңнің түр белгісі,

Дүниенің жақсы жаман алған тәлім.

Жетесізге жеті айтса да білмейді деп,

Иесінің себепшіден кітабын жүктеп,

Көре алмайтын өз аруағын қасиет қонар,

Ата аманатын ақтамаған надан болар.

Санасыз ол кітап оқыр есеп білмей,

Жансыз және шерік боп есектердей.

Құранды кітабын алып жүктелумен,

Меңгермей Құдай ісін уахи көрмей.

Бір ұғымға айналдырып болып тажал,

Осындай есек болған дін ғалымдар,

Ұйқы өлімде жаның кезер, іздеп амал

Рухың -ақыл тәннен шығар жетсе ажал.

Жаныңа рух еріп ұйқыңда тастап шықса,

Ақылсыз ұстарсың қалай дәрет қысса?

Адам болып жатып, шошқа боп оян,

Нәжісіңді төсекке жіберіп болып хайуан.

Рассулдің өсиеті қияметтік замандарда,

Ғалым, дінші ел басқарар тажалдарың.

Дін-діліңді басқарса осындай надандарың,

Жалған білімнің бұза алмасың қамалдарын.

Құран қандай, парасы оның кітап қандай?

Тағы 10-кітапты Раббымыз бұған қосып,

30-кеш Мұса пайғамбардың алған тосып,

Жан сыры хақиқаттың берер қолғай.

Тарқатып осылайша қазақ даналардан,

Бір емес талай кітаптар  жазғанмын.

Оқымай ел билікпен, дінші ғалым,

Құлағы естімейді ме  патша ағзамның?

Неге деп сауал қойып сұрап келген,

Көрмедім мен қазақты дінді білген.

Тура жол-ата жолы десең жалған,

Табына алмай Абайыңа болдың надан.

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *