Эбола безгегі неге Африка елінен таралып жатыр? деген сауалға алдымен жауап іздеген дұрыс болар. Африка елінің негізгі топырақтық байланыс сипаты қара нәсілді болып, адамзаттың ортақ меңгеруге тиісті ай астындағы 4 нәсілдің бірі және ең қуатты ұзын жуан жиліктегі кернеулігі болып, бұл қуаттылық түйе жануарымен де байланысты екені де сөзсіз. Ал бұл індеттің тарауының ең басты себебі африка халқының салтынан, киімсіз жалаңаш күн астында ашық, тесік жүру мен тамақтану тәсілінен де пайда болып жатқаны сөзсіз. Бұл ауру негізінен қандайда бір жер тұрғындарының ортақ әдетіне, салтына қарай жұғатынын  және қандайда бір елде көп ұзамай қайталанып бүкіл әлемге тарайтыны да сөзсіз. Бұл жеті жылдық сын сағатының жоспарында бар үкім және қазақ елінің де талай індеттерден азап шегуі де хақ. Сонымен бұл індет негізінен қара қуаттық нәсілдердің мекені болған, іш құрылыстың ластануы және ұйқы безінің әлсіреуі мен омыртқа бойындағы жұлынның да дұрыс жұмыс істемеуінен пайда болады. Жұлынның жұмысы бас терісі мен жалпы тәндегі терінің тазалығымен байланысты болып, бұл аурудың ең басты белгісі бастан басталып бас ісініп, жүйкенің жұмысы бұзылып, әрі қарай ішектегі ауру қоздырғыштары күш алады. Сонымен бірге бас киімсіз жүргендіктен төбе майының қалыптаспауынан яғни сана қуатының, ақыл өрісінің жоғалуынан, санасыздықтан ұйқы безіне қара қуаттардың енуімен, табаннан келген қара қуаттармен кездесіп түрлі қан ауруының себебін туындатуымен, қанның қарсы тұру қабілеті жойылады. Мұндай ауруға енді жалаңбас жүріп бас терісінің май қабаттары қалыптаспағандар, жалаң аяқ жүруді ұнататындар тез жұқтыратыны да дәлелдену үшін әлемнің талай халқы ауырып, ажал құшатын да шығар. Себебі шайтан бұндай ақпараттарды өздері де арамға, арсыздыққа әуес білімді қоғам мүшелері мен ғалымдарға бәрібір санасы жабық болғандықтан ақыл болып жүрекке қабылдатпайды. Сонымен бірге іш құрылыстың дұрыс істемей ас қорыту қабілетінің нашарлауына да негізінен әйел халқының қолын, кеудесін жалаңаш ұстауынан  осындай аурудың да басталуына төте жол. Сондықтан да; «Сақтансаң  ғана сақтаймын» деген құдаймыз да.  Енді қазақ халқында да жаулық тартқан, бас киім киген, тәнін жапқандарды жындыдай бағалап, ел билікпен де заңмен тыйым салатын елді бұл сынақ көп ұзамай алдымен осындай белсенділердің жан ұясында пайда болары да хақ. Жалпы қазақ ел билігі мұндай ақпараттарды таратып, сақтануға шақырған менің құдайдан алып жариялаған; «Ауруыңа ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» деген жазбаны Сарқанд аудандық прокуратура, дін істері, сот шешімімен соттап айыппұл салып, төлеуге қабілеті болмаған шәкіртімнің үйін кепілдік алмаққа алып отырған жағдайы да бар. Бұл Құдайға бізге не істейсің деп азабын, лағнетін шақырған ел билеушілердің сіздер мен бізді қыруға арналған іс-шаралары деп түсініңіздер. Енді бұл аурудан сақтану шаралары; Киімнің толық болуы, дәрет, ғұсылдың болуы және іш құрылыстарды таза ұстау керек. Әйелзаттарының  күміс білезік тағуына да тамақтың да тазалығын, қоздырғыштарды алақан жылуымен жойып отыруға да себеп болады. Сонымен бірге ұйқы безінің қалыпты жұмысын қалыптастыру үшін қаншама уақыт жалаңаш жүріп жоғалтып алған дене киімін, зейнетін алу үшін де міндеті түрде қырық шілтен әулиеден, яғни қырық үйдің тазалығын, денесін, киімін қалыптастыруға, жер ана рухымен жалғануға қырық әулиеден өткен абзал. Әрине бұған да тыйым салып орта жолдан азғыратын масһабшылар мен ел биліктің сақшылары да сынақ болары сөзсіз. Мұндай қазаққа келген қызыл қырғын нәубеттен қалайда бас амандығын, жан ұяның амандығын сақтау керек әрбір қазақ азаматына. Себебі бұл аурудың балама түрлері енді әлемді аралай бастайды. Әрине Құдай сақтасын дейміз.  Мұндай жағдайға ұшырағанда, бұл індеттің негізгі емі де; Зейтүн ағашының тамырынан ем-шипа болады. Зейтүн ағашынан бұл аурудың қоздырғышымен әрекеттестіру арқылы, оны тышқандарға тағы адамға жақын ұқсас маймыл, шошқаға егіп  қарсы тұратын екпе дәрісін алуға болады. Сонымен бірге ата жол жазбаларында ескертілген 70 шақты аурудың әсіресе бас ауруының 7 түрінің қазақ елінің негізгі індет ауруы болатыны да сөзсіз. Мұның белгісі былтырғы жылы желтоқсан айынан басталып, аруақтар тарапынан қам жасауға ескертілгенмен, керісінше ақылы қысқарып кеткен қызтеке зиялы қауым өкілдері аруақтың ескертуін, уахиды мазақтап өздеріне үкімді тағдырларына жазып алып, енді оның қай жылы, қай айда құдайдың хақиқаты басталып жаппай азапқа түсіп орындалуы ғана қалды. Алғашқы бас ауру науқаны да ескертілді, бірақ ел билік тағы да құдайға мойынсұнып елді  сақтануға шақырудың орнына қарсылықты ғана жалғастырумен айналысуда. Бұндай қияметтік аруруларға, індеттерге  байланысты алдын ала дәрі-дәрмектерін дайындау үшін енді амал жоқ әлем ғалымдарына жолдау жариялап көмек сұрамақ ойымыз бар. Себебі қазақ заңымен мұндай істермен біздерге айналысуға, ата дәстүріміз ата жолына тиым салынғанын әрбір елдің тұрғыны да білуі де сөзсіз.