Сонымен биылғы жылғы ел басының жолдауын қазақ елінің тұрғындары түгіл көптеген өзге елдің сарапшылары да жіті бақылап күтіп отырғаны да белгілі жағдай. Биылғы жылғы жолдаудың көптеген саясат өкілдеріне де соққы болғаны сөзсіз. Ел биліктен қателік, сылтау іздеп, дау-дамай туғызып өздерін халық алдында жақсылар қатарында көрсетуге де жолын кескен, халықтың да көптен күткен шешімдері де шығып ел еңсесін бір көтеріп тастағаны да сөзсіз. Ең басты ғылымға, ауыл шаруашылығына, әлеуметтік даму барысындағы алда тұрған өзге елдердің қатарына қосылуға деген игі шаралардың да басталуы көңілге қуаныш әкеледі. Атом өндірісін дамытуға деген батыл шешімді шығару да еліміздегі сыңар езу кертартпа күштерге берілген үлкен соққы болып, екі жағына бұл кеш қалған мәселенің орнынан жылжуына да, үлкен болашақты болжай білген қауым өкілдеріне де үлкен қуанышты жаңалық болғаны да сөзсіз.
Енді ел басы жолдауының негізгі тұтастай алғандағы бағытына философиялық тұрғыдан көз жүгіртіп көрейік. Ел басымыз мен бұдан бұрында баяндап кеткендей Маркстік әлеуметтік даму фиолософиясын басты бағыт қылып және бұл тұрғыда міндетті түрде ақыл-ойға, қалыптасқан тұрмыстық салтқа революция жасау арқылы ғана тез арада жүздеген жылдарға созылатын белесті алуына да, көргендікпен үлкен еңбек сіңіргені де хақ. Енді қандай да бір мемлекет өз халқының ұлттық ерекшелігін және ұлт ретінде, мемлекет тұрғысында әлем қауымдастығының арасынан өз орнын төрінен берік орын алу үшін бұл философиялық бағытқа әрі қарай қарқын беріп шешімдер қабылдап бағытын бекітіп алуда әлемдік әлеуметтік даму жолының өзіндік шарты екені де сөзсіз.
Бұл тұрғыда да біздер ойдан ештеме шығарып, жаңадан жол сала алмаймыз. Себебі қандай да бір тарихи өткен оқиғаларға ұлтымыздың тағдыры жіпсіз байланып ондай рухани кедергіден де өтуге тиістіміз. Бұл туралы құранда да белгі бар. Сонымен біздер тағы да неміс елінің өткен философиялық даму жолын, бүгінгі заман оқиғаларымен түрлендіру арқылы алғанымызды білген де жөн. Мұндай философиялық саясатты ғылым, білім, шаруашылықты дамыту арқылы халықтың да рухын күшейтіп және темірдей тәртіпті қалыптастырып ұлттық тілге басымдылық беріп, мәңгілік ел болу жолын Гитлер мырза да қабылдап, бұл тұрғыда тез арада әлеуметтік өркениетте әлемдегі алдыңғы қатарлы еліне айналуға жол салғаны тарихтан белгілі. Бірақ бұл тұрғыда филсофиялық пайымдаудан қателісіп, өзге елге күш көрсету, басқыншылық жасау арқылы неміс ұлтын әлемдік тұрғыда алға шығаруға қан төгіс жолын таңдап, ақыры құлдыраумен аяқталғаны да мәлім. Бірақ Гитлердің салып кеткен философиялық жолы өзгерген жоқ, өз жемісін бәрібір берді. Қазіргі Германия елінің тәртіпке, заңға бағынуда шаруашылық әдістерін ғылым, білім арқылы меңгеруде әлем алдында әлі өз орнын бере қойған жоқ. Сондықтан білім беру саласындағы 12-жылдық тәжірибесін де меңгермек болып жатқанымыз осындай еліктеуден де болар.
Бірақ неміс ұлтының рухани тұрғыда құлдырап кеткенін білеміз бе? Қандай да бір философиялық жолды таңдау арқылы қалыптасқан білім немесе салыстармалы түрде тапқан ақиқат жолы, соған байланысты құрылған жүйе де ұзақ уақыт пайдаланған сайын әдетке айналумен, рухани тұрғыда адасушылықтың да тамырын тереңге жібере беретіні де сөзсіз. Осындай тұрғыда неміс халқында артық хайыр жасау, мейірімділік деген тек белгілі заңның ғана шегінде, қандай да бір істі заңмен ғана орындаумен ішкі еркіндігін мүлде жоғалтып, ал сыртқы еркіндігі адамдар арасындағы қарым-қатынасы да жануарлық деңгейге түскенін өз басым олардың арасында бір жарым жыл әскерлік міндетімді өтеу барысында әбден көзім жетті. Бір-бірін алдамау, ұрлық істемеу, тәртіпті бұзбау және қандай да бір тәртіп бұзушыны қоғам емес тек мемлекет өкілдері жазалап, айыппұл салып тәрбиелеу жүйесі де берік орнаған. Еркіндік дегенді олар ұлы, қызы, келіні, әкесі, шешесі тыр жалаңаш бірге суға түсіп, үйде де солай жүре берумен, исламдық тыйым салған барлық қағидалар оларда салтына айналған. Сондықтан әлемнің барлық бір жыныстылық қатынастан бастап адамдықтан шығаратын әдеттерінің бәрін де қоса меңгерген халық. Қазіргі кезде мектеп жасына енді толған балаларға да жыныстық қатынас туралы білім беріп жатқаны осы рухани құлдыраудың ең төмен сатысына келгендігінен құдайдың лағнетіне ұшырауға белгі де болмақ. Ал еркіндіктері итті байлап қойып оның еркі шынжырының жеткен жерімен аяқталса, герман елінің халқының да еркіндігі осындай заңның ұлықсат берілген жерімен аяқталатын жағдайы да қалыптасқан. Сондықтан заманға өзге елдің салтына қарап заңы да құбылып тұрғандықтан, ел билеушілері де заң шығарудан қолдары босамайтын, бірақ құдай алдындағы болашақ алдындағы жауапкершілігін жоғалтып алғандарын өздері де аңғармайды. Тек ғалымдар арасынан бұған қатты алаңдаушылық білдіріп, керісінше олардың біз сияқты енді даму жолына түскен елдердің философиялық бағытын мұқият бақылап отырғаны да сөзсіз.
Қазақ елі де әлеуметтік жағдайымыз жақсарып, халық біртұтас мемлекетіміздің ел билігі бекіткен ғана тәртіпке бағынып, заң шығаруда алдымызға жан салмай түбі осындай мәңгілікке жоғалуға бағытталған елге айналуға мәңгілік ел философиялық бағытын сол қалпында алғанымызды білу де керек болар. Бұл тұрғыда әлемдік философия тарихын мұқият оқып шыққан әрбір пендеге мәлім жағдай екені де сөзсіз. Әлеуметтік жағдайы жоғары елдің мұндай философиялық даму жолын алу дұрыс болғанмен олардың қандай қателікке ұрынғанын халқының жандық сапасын да, рухани жағдайын да ескере отырып біздер де олар түскен құдыққа, құрдымға, қараңғылыққа түспеудің шараларын алдын-ала белгілеп алу керек еді. Себебі қандай да ғылымдық, әлеуметтік ақпараттарды меңгерген ой қуаттарын өзге елден алумен бірге өзіміздің рухани жағдайымызға, тіл-сөзімізге, отанымызға жерсіндермей алудан олармен бірге ере келетін рухани қуаттарды сол қалпында сіңіруіміз де қалыпты жағдай болмақ.
Қазақ елінің бұл тұрғыда електен өткізіп өзге елден келген ойларды қабылдауда философия, дін теология мектебінің рухани азғаны сонша қоғамдық өмірдегі өзгерістердің, халықтың ойлау қабілетін тек сыртқы әсерлерге ғана қарсылық білдіріп, ал ішкі еркіндігін кітап жүзіндегі замандық білімге матап қойғаннан басқаға шарасыздық көрсетуде. Қоғамның өмірін, әдет-ғұрып, салт-дәстүрін зерттеп електен өткізіп, ескіргенін қалдырып, пайдалы жағына басымдылық беріп, әлемдік рухани дағдарыстың сырттық бейнесіне, өзгерісіне емес, әрбір ел тұрғынының ішкі қасиеттерінің дамуына, адамдық құндылығының, ар-ұяттық құндылығының замандық ақпараттық шабуылына төтеп беруге, жаңалығына бейімделуге тұрақты ойлау тәсілін меңгеруге бағытталу керек еді. Осындай жағдайда ғана халықтың ойлау тәсілін мұндай жолдауларды өзінің игілігіне толық жарата алатыны да сөзсіз.
Бұл халықтың наным мен ішкі дүниесіне қажет деп қабылданғанда ғана әрбір қоғам мүшесі өз міндетін ешқандай заңмен қағалап, артынан қарауыл, күзетші қойып бақыламай-ақ өз үлесін қосуды парыз деп қабылдауы да даусыз. Ал енді бүгінгі мемлекетіміздің қоғамның алдына қойған гендерлік, еркіндік сыртқы саясатынан ел басқарған тұлғалардың өзі адасумен, дүниетанымдық рухани кемістігімен, болжампаздық өз еркімен шешім қабылдау естілігі де жоғалып, тек ел басының аузын бағып, әкімдеріміз бір-бірінен көшіріп алумен ел басқарудан жергілікті халықтың ашу-ызасын тудырып ел ішінде түрлі жікшілдікті, бөлектенуді, рушылдықты, бейберекетсіздікті, түрлі қатыгездік қылмыстардың да көбеюіне себеп болғаны да сөзсіз. Қазақ елінің бүгінгі мемлекет саясатының ұсынып отырған еркіндігі жауапкерсіздікті, арсыздықты, азғындықты ғана туындатып құдайдың лағнетіне де ұшырап жатқанымыз да хақ. Халық еріктілікке, бостандыққа, ар-ұятсыздыққа бойлары үйреніп былыққаны соншалықты енді қандай насихат жүргізгенмен жауапкершілік, адамгершілік парыздарды орындау еркіндіктен де әлдеқайда қиындыққа айналғаны да сөзсіз.
Біздер әлеуметтік өркендеу жолына кейіннен қосылған халық болғандықтан өзіміздің қателігімізді, тарихтағы нақты болмысымызды ойлап анықтай алмаймыз. Себебі бұл жағдайды зерттейтін болжампаздық философия мектебі де, дін ғылымы, теология саласы да мүлде өз мақсатын орындай алмайтын надандыққа дейін төмендеген. Сондықтан біз кез-келген жат жұрттық сарапшының пікіріне нанамыз, ал құдайлық дәстүрлік наным-сенімге заң жүзінде бұғау салып қойғанбыз. Елімізде ақпараттық тұрғыда дін сұқбаттастығы, сын айту дегенді мүлде заңмен тыйым салып, кез-келген Алласын тануға ниет қылған жастарды, ел тұрғындарын бүлікші деп күдікпен қарау, діни ақпараттық жүйені толық иман мен сенімді, рух пен жанды ажырата білмейтін надандардың басқаруынан-ақ діни экстремистік, арап елдірінің жікшілідік, нигилистік бағытын ұстанатынымыз да жасырын емес.
Философия мектебі қандай заманда болсын дін мектебімен қоян-қолтық жұмыс істеп ашық сұқбатта болғанда ғана біздің ойлау жүйеміз біртектеніп және құдайлық ілімнен, Алланың Өзінен, себепшісінен, өзінен хабар алумен бүгінгі өмірімізді, бағытымызды көріп бағыт бере аламыз. Бірақ бұл тұрғыда зерттеген көптеген ойшылдар кезінде; «Адамзат жақын арада болашаққа бейімделе алатындай өзінен жаңа түр (нәсілдік белгі) шығарып үлгіре алмаса, онда аммониттер секілді өзіне ізбасар да қалдыра алмай өмірден өтер, мұндай кульминациялық кезең жақын тұр» (Философия оқулығы 259-бет) деген тұжырымның қазіргі таңда әлемдегі рухани дағдарыстың, арап елдеріндегі қан төгістің де бет-бейнесін анықтап тұр. Сонымен бірге Л.Н. Гумилев, В. И. Вернадскийдің «биохимиялық энергия» туралы пайымдауына сүйеніп; «Этнос (ұлттық сипат) биосфера феномені бола отырып, ( тұрақты отаны, көгі бола тұра) «биохимиялық энергиямен» тығыз байланыста болады. Дәл осы энергия этникалық теңіздер толқындарын көтереді. Әрбір асау толқын су бетінде пайда болғаннан кейін, өзінің жалдану тегіне дейін жетеді де, қайта пайда болу үшін бұрқырай құлайды. (тозаққа түседі). Мыңдаған жылдар бойғы тербелістерде халықтардың үздіксіз алмасуы жүзеге асады… Және этнос (нәсілдік) дамуындағы өрлеу мен құлдырауды туғызатын биохимиялық энергияны қабылдаудың әр түрлі деңгейіне ие болады.».
Ғұлама ғалымның бұл болжамы ислам дініндегі барлық даналардардың да, пайғамбарымыздың да қиямет мезгілі туралы айтқан болжамдарын айқын философиялық оймен қорытындылап тұр. Бұл жерде «биохимиялық энергия» деп исламда «шайтан қолы» деген атаумен белгілі адамзаттың арсыз, ұятсыздық жағдайынан пайда болатын сұрғұлт түсті 11 санды өз ішінде қандай да бір жанды жаратылысқа теріс әсер бере алатын термодинамиканың бірінші заңын теріске шығаратын, адамзаттың санасына, қанына да тікелей әсер беретін жаратылыс туралы ескерткен. Және мұндай жағдайда жер ошақтарына теңіздерден көтерілетін «биофизикалық» өрістің, яғни «түтінсіз оттың» адамзаттың нәсілдік өзгеруіне тікелей ықпал ететінін де астарлы түрде ескертіп, бірақ оның қуаттық сипатын аша алмағаны көрініп тұр. Сонымен бірге мұндай қияметтік кезеңнің болатыны ондай жағдайда қандайда бір нәсілдік түрленуге, сыртқы әсерлерге төтеп бере алатын, тарихи ақпараттық толқындардың бір деңгейіне сәйкестендіріп ала алатын «универсалды этнобіріктіруші» яғни «Текті» белгінің жоқ болып сонан адамзаттың құлдырауы болатынын да ескертіпті. Бірақ бұндай нәсілдер бірлігін қалыптастыратын тарихи дінінің пассионарлық даму кезеңі қазақ елінен ата жолы болып, Қыдырәлі Момайұлының жүрек ашып аққу, сұңқарларды яғни жаңа заман нәсілдерін жетілдіруші жастарды масһабшылардың қудалуымен дайындаудың соңы ел билігінің дүниемен бағалап, қарсы заң шығарып, арты 5-6 жылдан бері халықтың көзі ашылмай келе жатқан миллиардтаған шығынға соқтырып жатқан түрлі сынақтарды, қияметтік сағатты туындатқаны сөзсіз.
Сонымен мұндай қияметтік сынақта тұрып, ел басымыздың халықтың әлеуметтік жағдайын, ұлттың өркениетін қалыптастырудағы қабылдаған шешіміне бұл сынақ адымды аштырмайтын қақпан тосқауыл және негізсіз шығындардың, халықтың азғындығын онан сайын тереңге тарта беретін ахуалды қалыптасуы да даусыз. «Өлі риза болмай тірі байымас» деген мақалымыз расқа айналып жатқаны да және қанымыз түркі әдетіміз европалық нәсілді қалыптастырудан ендігі 100 жыл өткенде келетін ұрпақтардың нәсілдік қуатының мүлде әлсіреуімен, өзге елге бодандыққа ғана жарайтын болмақ. «Қара қытай қаптаса халың қалай боларды» деген даналардың болжамы расқа шығып қазір елімізде бұрынғы жоңғар тектес қыз, қатын, еркек, латын құмар, европа құмар және қара нәсілді африкалық сияқты ештемеден жиіркенбейтін, жындылықтың бар түрін меңгере алатын жастарымыздың да саны күн санап артуының өзі осы тарихи толқынның түрлі деңгейінде қазақ елін басып жатқанына дәлел. Ал Украина еліне европадан дауылмен бірге нәсілдік толқын соғып, екінші қара нәсілдік белгілердің пайда болуымен европадан айырылса қырылатындай қорқыныш кіріп, арап еліндей бүлік болып жатқанын және мұның толқыны қазақ еліне келмейді деп кім кепілдік бере алады. Бұндай ақпараттық «биофизикалық» толқындарды қабылдауға қарсы қоятын ұлттық дәстүріміз бар ма? Сондықтан да бұндай қияметтік жағдайда мәңгілік ел болу үшін ұлтымыздың нәсілдік қуатын арттырумен, жан сапасын тазартумен, қайырлы қоғам құрумен ғана мүмкін болатыны да сөзсіз.
Бұл тұрғыда қазақ елі қандайда бір алдыңғы қатарлы дамыған елден, бір-біріне хайыр қылудан, жалпы ұлттық ойлау сапасының әлдеқайда биік тұрғанын тек ішкі бірліктің, алауыздықтың «алтаудың ала болуынан» ғана біздер өз ұлтымыздың негізгі «бренд» «хайырлық», Алла жолында мал жұмсап қасиеттілікті, әулиелік болжампаздықты меңгеруден, ұлттық рухани байлығын әлемге паш етіп әлемге ұстаз, аға ұлт болу дәрежесінен халқымызды ондаған жылға кері ысырып тастағанымызды да білген жөн.
Менің осы жағдайда аруақтық батамен жазған жазбаларымды осыдан 4-5 жыл бұрын санаулы адамдар онда да жартылай ғана ұғына алатын еді. Қазір осы жартылай ұға алтындар саны арифметикалық үдеріс жағдайында өсіп келеді де, енді 2-3 ай көлемінде 7000-ға жетуі де хақ. Осындай рухани біліміміз, даналығымыз тұрғанда қолдан экстремизм, бүлікшілерді мемлекет заңымен қалыптастырғанымызды бұқара халық та түсіне бастайды. Бұл деген енді бір жыл көлемінде үлкен рухани ақпараттық соғыстың басталуымен халықтың ашу-ызасын келтіріп, өзінің дінін тастатқан сатқындардан кек алуға дейін баруы да сөзсіз. Және енді 6 жылда менің Абай-Шәкәрім діни философиялық насихат жазбаларамды кез-келген білімді ел тұрғыны жартылай да болса түсіне алатын рухани кезеңге келеміз. Бірақ біздің бабаларымыз меңгерген рухани жетілгендік, діни сауаттылықтың әлі жартысы ғана баяндалып, жартысының енді жазылып жатқанын сонымен бірге ата жолында түрлі ауруларды сауықтыру мен қара күштердің ықпалына қарсы қоятын әлем таң қалатын хикметті істердің де бар екенін білгеніңіз жөн. Сонымен бірге рухани тұрғыда жетілген шабыт егелері де халық арасынан жүздеп шығып, қазіргі таңдағы ақпарат, білім, дін, ел басында отырғандардың еңбектерін, берген пәтуаларын быт-шыт қылып сынап, жақсылығын да түкке алғысыз етіп халық алдында масқараға айналдыруы да хақ. Және бүгінгі ел басының жолдауының бұқара халықтың тұтастығын сақтайтын дәстүрлі дініміздің, өлілердің рухани қолдауысыз алға қарай өзінен-өзі дөңгелеп дами да алмайды. Осы тұрғыда бұл жолдаудың да кемшілігі тек білімге, өзге елдің даму жолына ғана негізделіп, халықтың ішкі еркіндігін, ұлттық қасиетін дамыта алмағаны сыналуы да хақ. Ал шын жүзінде бұл істі атқаруға кеңес беруге, ғылым, дін тұрғысынан зерттеуге, құдайдан түскен белгілерге мән беріп, әділ заңдар мен шешім шығаруға ықпал етуге тиісті мыңдаған адамдардың халықтың есебінен жылы орында түк істемей босқа отырғанын да қалай түсінеміз? Ал енді «универсалды этнос», яғни текті нәсілді қалай қалыптастыруға болады деген сауалды біздер «шайтан қолы мен жындар» туралы жазбаларды онан әрі қарай баяндау барысында ата жолының қазақтың аруақтық дін ұстанымының әлем іздеген 73-ші топ тура жолдың жалғасы болатынын дәлелдеп беруіміз де хақ.
Бұл тақырыптың жалғасын сол жазбадан жалғастырып оқуыңызға болады.
