Атыңды Адам деп неге қойған,

Таза ақыл тегің еді баста болған.

Ақылды суғартып Адам атамызға,

Хау деген жанның аты пайда болған.

Жүрегің енді адам Хау анадан,

Сұлулықтың үлгісі ол жар анадан.

Ауырмайды жүрек деп әнге бастың,

Ауырмаса жүрегің жынға толған,

Мұндай жүрек ауырмас ақымақтың.

Замандас көрейік  шыныңды айтшы,

Ауыра ма жүрегің, әлде ауырмай ма?

Баяндасам қайғының сырын ащщы,

Қайғыра ма дін жаның қайғырмай ма?

***      ***

Бұл сырлар ойдан шықан білім емес,

Құдайдан белгі болып алған кеңес.

Жалаңбас әйелзатын өсіргеннен,

Айналар жетесізге ұқпас кеңес.

Парызы ата-ананың ақталамайды,

Қан тегі діл болып сақталамайды.

Шайтаның бейнесіндей шашты жайып

Көтін ашқан әйелдер есті аталып,

Тиым салған ормалға басты жауып,

Арапқа айналдың деп қылған қауіп.

Милары кебуменен нәзік жанның,

Бес түрлі басындағы дененің қасиеті,

Жетілмей тежелген аналық қабілеті.

Жетесіз және болар  нәзік жанды,

Діл байлығың осылай жоғалғанды.

Жүрегің бұған неге қозғалмайды?

***             ****

Бірінші күнің байлығың деннің саулық,

Емес ол сыртқы бейнең тәндік саулық.

Есіңмен, ақыл-ойдың амандығың,

Болмаса  салт-дәстүрге жамандығың.

Бұл байлық енді бізде бар деп айтшы,

Ата жол Абай атаң жазған  насихатын,

Таныған бір ғалым бар ма айтшы?

Ясауи, Абай танушы болған мадақ,

Ұйқас пен буын санап ғалым атап,

Шапанның зерін санап мәнін білмей,

Ойдың үнін санаудың сырын көрмей,

Есі жоқ, өңкей надан болған хатшы.

Ата жол мағрипатын «секта» атап,

Абыздық осындай ма білсең айтшы?

Жесір мен жетімдердің несібесін,

Заңменен қудалатқан қандай басшы?

Бұған да жүрегің қазақ ауырмаса,

Қайырсыз, зайырсызсың игі жақсы?

***              ***

Үшінші күнің еді туатын әділдіктен,

Тәубемен қарсылықтарды жеңіп өткен.

Нәпсіңді тыя алдың ба ұлыс болып,

Салтыңды дәстүрменен тазарттың ба?

Ғұрпыңды және сақтап бабаң өткен.

Ата жолың  ұлтыңның мәдениетің,

Жарғысы бар ма еді заңмен бекіткен?

Заңыңмен қылғаның тек қиянат күш,

Жетілген ел басқарып жемтік жеген,

Жемқорлар ар-ынсапсыз қылып жұмыс.

Адамшылық сипаты осы үш күніңнің,

Ата жолың қудалған болмай дұрыс.

Жүректің бірлігін біл, болсаң  туыс,

Аруақсыз болмас жүрек, қуатпен күш.

Ата жолын тағдырын, көрмеген түс,

Ауырмайтын жүректер көп іші қуыс.

****            ****

Екі күнің тағы бар қос туысқан,

Бес күн жалған дегені «жалғау» деген,

Толтыру жан сарайды ділдік нұсқаң.

Анаңның тілі менен үніңе иман толар.

Рухыңмен жанның некесі ділің болар.

Он үш жас ең қауіпті мүшел деген,

Мүшелге толумен үн кемелденген.

Ой жорыған ғалымдар білім білген,

Жетесіз дегендей    болды керең.

Білімен зорлап үнді түрлендірген,

Үш тілмен болады деп ділің кемел.

Қалайша бұған жүрек ауырмайды,

Несібеңе тиым салса, қазбай терең.

***               ***

Сына жазу  Керлерден болды тарту,

«Кирилица» негізі сан мәні түркі жазу.

Ыбырайдай әулие тоғыз харпін үнді,

Қазаққа болған құдайдан сыйы тарту.

Тоғыз үнмен  әліппе көштің басы,

Болмайды қазақ ұлтына тілді сату.

Сатқындық ел рухына қайдан келді,

Ыдысыңды үніңді орысқа қылдың тарту.

Ашқызып әмірімен бір Құдайдың,

Мұрасын бұл жазудың болған даудың.

Сол кезде таңбалып барлық ғалым,

Масқара аталып надан болар халің.

Ал бұдан кімге зиян, кімге пайда

Сонда да туысқанға жүрек ауырмай ма?

****                  ****

Енді қайғы бар қазаққа тілмен келген,

Өмірге жатырын ана жарып шыққан

Шырылдаған алғашқы үнмен келген.

Бала саны өскені рас  қазақ болып,

Қан тегін  кім боларын ер жетумен,

Ақ қандық енді індетті тәнге қонып.

Ана тілін әке шешең менсінбеген,

Өзге елдің үнімен енгенін ауру болып.

Шүлдірлеген еркек көп ел билеген,

Тектілік майы болмай ұрығы тұзға толып

Буын ауру, қан азу, түрлі құрт сүйек ауру,

Тудырғаны сау болса тегіне қонар ауру,

Тұқымын қуалаумен нәсілің  азар аулың.

Осындай үнмен, сөздің жетімсіздіктен,

Нәзіктің қан тегінің, ділінің әлсіздіктен,

Жан үйің нағашыдан болған бағың,

Жалғана алмай аруағыңа болған сағым.

Жаны ашымас  басшының басы ауырмас,

Ел болашағын дүниемен өлшеп болмас,

Ұрпақтарың діл-жаның азғындауда,

Қалайша жүрегің және бас ауырмас?

***          ***

Жалаңбас, басшы, ғалым дінші оңбас,

Бас қадірін білмеген иман болмас.

Жүрегі таза болғанымен, қанның суы,

Бастағы ой тамырға жетіп толмас.

Ес дегенің еркін  оймен таза ақыл,

Жалаңбас пенделерде жетік болмас.

Төбесінің майы жоқ енген қуат,

Ағармай қара табан, қара қуат,

Ұйқы безінен бұл қуаттар табар тұрақ.

Қаны азып, иман өсіп жетілмейді,

Кітабы аруағының аянмен берілмейді.

Ілімен, білім ортасын таба да алмас,

Ой жорумен, білімнің соңына еріп,

Өзгені де адастырмай сірә қоймас.

Бас аурмас мұндайлар жаны ашымас,

Құдайдан келді дегенге нанып болмас,

Аруағын басқа атап болғаны қас,

Әулиесіне табынбай дінші аталған,

Жүрегінде санасы бастарында есі болмас.

Араңда бар тажалдар, жансыздар рас.

Неге де себебін алған есін бастың,

Нәзіктерден басталған етек ашқан.

Көздерінің еті өлген жалаң бастың,

Сасыды және нәпсі еті ер азаматың.

Жаласынан аяғынан алған жардан,

Қаны азып, ерлердің азды санаң.

Тұзы сасып нәзіктердің жалаңаштан,

Жынысы истеніп шырыш қашқан,

Балтыр сүті уланып, зәрі бастан,

Ақ уызы, імүні іріңдеп құты қашқан.

Жатырлардың ісігіне себеп болды,

Әйелдерге европалық арсыз салттан.

Жаның мұндай жағдайға ашымаса,

Жүрегің арам қанмен толған жастан.

Имансыз мұндай жүрек ауырмайды,

Туғансың  жынды судан басқа  шапқан.

***       ****

Басшылар арсыздық, еркіндікті жөн көреді.

Сасыған еркетің без етері сұқтанудан,

Ет сасыса ер азамат етіңе тұз себеді.

Тұзы жеңіл қатын, қыз арсыз болса,

Бұл несібені некеменен кім береді?

Қырық үйден тиымның болмай керегі,

Сабындай тұзы нәзіктердің ерігені.

Сондықтан  қызыңды ектір бала жастан,

Туады жетілмеген ұрпақты осындайлар,

Балаға жастан, қатынға келген бастан.

Жыныстық қабілеті жетілмей және азар,

Жүз жылда қазағымның ұлты тозар.

Егерде мұндайға жүрегің ауырмаса,

Сен тимесең мен тимен, ағайын деп,

Жарқанатсың тығылған, күннен қашар.

***        ***

Жан ғылымы Ясауидей ғұламадан,

Тура жол түркілік болды қаланған.

Ата жолың ақ жолың мың жыл кейін,

Қалайша артқа тастап болдың надан?

Құранды Раббым неге санмен белгіледі,

Әл Бұхари атамыз хадистерді бірлегенді.

Сәни дәптер және санмен тізімделді,

Құраның осылайша сөзбенен өрілгенді.

Жан менен рухтың санын көрмей,

Тарихатың ол қалды сынын тізбей,

Мағрипат білімнен тыс қалды енбей,

Құдай ісін уахи мен жоба көрмей,

Тазалықпен сенімен намаз  оқу болды,

Таза ақылың иман боп өзі толды,

Осылай Ханафилік білім тәңір болды.

Тура жол бір Құдайдың сөзі болса,

Онда Ағзам әулие Құдайдың өзі болды.

Санасыздарға санын айтсаң түсінбейтін,

Төрт масһаб төрт тура жол сөзі болды.

Осылай Құранды ашық мазақ қылған,

Ақылына әулиелік даналыққа табынбаған,

Алласының достарын «Басқа» атаған,

Туысқанын өз етін жеген қазақ болды.

Бұл жағдайға жүрегің босқа ауырмасын,

Ата жолың надандарға  діннен үлгі болар

Пайда болмай масһабтан қырылғасын.

***    ****

Япырмай  тажалдар бұл қайдан шықты?

Өзі оқымай құранын берген ессіз жасқа,

Ел билікпен, ғалымдар, дінші, игі жақсы

Аманатын атаңның дәстүрін атап басқа,

Құранды оқымай ғалымдар ортақ қосты.

Сөздің бәрі араптан  шыққан баста,

Зертемей атау сөзді, Құдайды жолдан тосты.

Дін, кітап, пайғамбарлық болмай басқа,

Дегендей Құдайдың өзі болған арап баста.

Оймен тілді ажыратқаннан ниет қалды,

Сөз бұзылып көкірегі халықтың тұмшаланды.

Тажалдар  бұл жағдайы пайдаланды,

Аруағын тастаған елдің салтын алды.

Масһабшылар ел билікті айдап салды,

Құраның аяттарына ашық жала жауып,

Тажалдық шеттен келген білімді алып,

Ел билік өз халқына қарсы заң шығарды.

Жақсылықты еліңе ұлықсатсыз жасадың деп,

Халықты қудалаумен сотады салық салып.

Және де заң шығарған өзіміз Құдаймыз деп,

Дінін халық мойындай алмаймыз деп.

Ырымдап ел билікте гүлге шоқынған көп,

Мазақтап исламды, дәстүрін кеткен тастап,

Кәпірлік мұндай елге сынақпен келер азап.

Тегің де аруағыңнан кетер ажырап,

Құдайдан ұрпағыңа үкімі болар тозақ!

Ел билік діндер басын алды жинап,

Жалаңбас, жалаң аяқ мүсін жасап,

Дініміз енді шоқынатын гүл шоқ қойып,

Исламды әлем жұртқа қылды мазақ!

Құдайда бұл зұлымдыққа берген жауап.

Түсіргенмен қанша белгі отпен, апат,

Ел билік тағы дінге ашық қарсы болды.

Отан соғысының құрбандарын еске алып,

От жағып, гүл шоқ қойып шоқындырды.

Құдайдан  көп кешіктірмей келер жауап,

Туыңды жерге түсірер болар сынақ.

Ел билік, игі жақсы ұсынды елді құрбандыққа,

Жүрегің азаптан  қорқып егер қозғалмаса,

Айналғансың сондай шайтандық жамағатқа!

***       ***

Жауапсыз болама мұндай қасіреттер?

Құдайдан жауап түсті, билікке лағнет кеп,

Діншілердің надандарын  айдап салды,

Осылай ел билікпен діншілер соғысқанды.

Япырмау өтірікті көрдің тілші сапырғанын,

Халыққа қарсы бүлікші деп атағанын.

Бұхара халықтың көздері соқыр емес,

Өз елінің халқын жарып бүлдірмекке,

Діншілер елге  жапа ондай берген емес.

Қаншама жастар өлді көзің көрді,

Құдайым  оған апатпенен жауап берді.

Арасында қаншама ояз, жасауылдар,

Ажалдың оғына ұшырап жанын берді.

Үкімі Құдайдың уахименен тағы берді,

Мерзімін ескертерумен ашып берді.

Қайтарып дінін халыққа бермесеңдер,

Аламын көш басшыңды деген белгі.

Жеті жылда барлық қарсы надандарды,

Ажалмен түрлі ауру, апатпен азап келді.

Туыңды қайта-қайта түсірер үкім болды.

Жүрегің ауырмаса ауыртады енді Құдай,

Келгенше билік тәубесіне түсер ұдай.

Талай туысқаның  ажал оқпен атылады,

Әділдік таразысы Құдайдың тартылады.

****    ****

Шығатын бұл сынақтан жолы бар ма?

Әлде осылай ұлтымыз азаппен қырыла ма?

Жауабын бір Құдайдан сұрап білген,

Сұрасаң хикметін қазаққа берді Алла.

Масһабтың тазалығын білімін ал да,

Ата баба дәстүрлі намазына оны жалға!

Жүрегіңде ар-ұяттың сезімі сыры қалса,

Еліңдегі бассыздық, жалаңаш арсыздыққа

Адам деген бойыңда ақылдың ізі болса,

Есіңді жи етек жап, атаңның жолына түс!

Есті адам білімменен құранды өзі оқыр,

Арапшасын жаттаған құранды болар соқыр.

Жарықтан қорқып тығылған жарқанатай,

Бес күнді  іздемесең  мешітте отыр.

Ата жол бес арыс бабалардың салған ізі,

Бес парыз- бес қуаттың инесі өнер тоқыр.

Бес қуатпен екі менді суғармасаң,

Ана тілімен сөз іздеп білмей ақыл,

Жаныңды балқытатын алмай нақыл,

Иманың жүрекке еніп бермес ақыл.

Жүректері имансыздың  ауырмайды,

Бөріксізде таза ақыл, ми болмайды.

Мұндайлар Құдайдан аян ала алмайды,

Ой жорыған өңкей надан, ғалым, басшы,

Біліммен бұл қасіреттен жол  табалмайды.

Ауырмайтын жүректерден туған мастық,

Жын-шайтандық ендігі болды жайлы.

Көптің аузын күзетіп болған тантық,

Кәпірлік салтың шықты басыбайлы,

Шынға шыдап қоса алмасаң болып ынтық.

Заманыңды билей алмай, күйлей берсең,

Себеппен себепшіге қылмай достық.

Өміріңнің мәні жоқ болып күңгірт,

Ата жолсыз, аруақсыз болдың мәңгүт!

(Мамыр айы 2013 жыл)