Жалпы саясат туралы сөз болса, тек ел басқару деп щындығына, яғни сөз астарына тарихқа жүгінсек, саясат өте кең ұғымды қамтиды. Жеке от басының белгілі бір мүддесі ол да саясат. Себебі белгілі бір нәтижеге жету үшін белгілі мақсат жоспар алдын-ала жасалатын болса сол жоспарға байланысты өмір сүру ерекшелігін қалыптастырып бейімделіп өмір сүру саясат болып шығады. Енді әрбір ұлттың, елдің және мемлекеттердің өзіне тән саясаты болып соған байланысты бір-бірімен дау-дамайға түсіп немесе жақсылыққа жарысып жатады. Сондықтан заман өзгерісіне, табиғат құбылысына байланысты саясатты үнемі бейімдеп отыру шарт, болмаса тіршілік ету мәнісі жоғала бастайды. Енді осы үлкенді-кішілі саясаттар түп негізінде Алла тағала тарапынан түскен саясатқа тәуелді түрде өзгеріске ұшырап отыратыны жалпы көпшілікке беймәлім немесе ертегі болып көрінеді. Жалпы адамзат баласынан ұзақ өмір сүретін және өткен өмірден хабар беріп тарих кешенін жалғастыратын кітап, яғни кітапхана. Ал болашақты болжау да керек емес пе? Тек өткенінен өнеге алып қана қоймай болашақты болжай білген халық қана жер бетінде тұрақтап қалуға тиісті. Ал қалған халық өзгерістерге ұшырап бірімен-бірі қосылып немесе жер бетінен тұқымы жоғалып отырады. Осы өзгерістер алдын-ала құпия түрде жоспарланып кітап түрінде түсіріліп отырады. Адам баласына тек сол құпияны өз кезегінде шешіп отыру шарт. Сол кезектің уақыттың белгісі тіл болып табылады. Ал тілді дамытатын дыбыс.
Дыбыс үндестік тек ғылымды және тілді кең көлемде меңгеру арқылы дамиды. Сондықтанда жаратушымыздың дін саясатынсыз адамзаттың өздігінен дамуы мүмкін емес. Қазақ елінің соншама нәубеттерді бастан кешіп, ақырында орысқа бодан болу осы саясаттың бір көрінісі. Егер де осындай сынақтар болмаса, үнемі соғыстар болмаса, өмір үшін күресте шыңдалып, өз бағытымызды таңдап ұлттық саясатымызды жүргізе алмағанда, бүл кезде отаны жоқ, туы жоқ елдер сапынан табылар ма едік, болмаса жер бетінен тоз-тоз болып жоғалып кетуіміз де мүмкін еді. Өткенің мен бүгінің шындық болып табылса, қалай және қайда бара жатқанымызды, яғни ақиқатты қалай анықтаймыз? Ол үшін жинаған қазынамыз білімімізді, яғни ғылыммен жаратушы тарапынан түсірілген қасиетті кітапты қайта талдау жасап, електен өткізетін кез келді. Құранға жүгінсек тура жол біреу болып, бірақ сол тура жолдың жеті даму кезеңі бар. «Сендерге үстеріңде жеті жол жараттым, тура жүрулерің үшін» деп ескерткен. Әрине бұл жер бетіндегі жол емес, себебі жер бетінде түзу тура темір жол да салу мүмкін емес. Осы жолдардың түсі ақ болып қазіргі таңда «Ақ жол» деп атап жүргеніміз сондықтан. Ал партиядағы «ақ жол» деп атап жүргендер «ит жоқта шошқа үрер» немесе «жаман иттің атын бөрібасар деп атар» деген аталарымыз кейігенде. Құдаймен жағаласып не опа табамын деп жүргенін кім білсін сондай елшілдердің, әрбір сөздің де сұрауы бар қашанда. Сол партияның арасынан болашағынан үміті бар, жанұясына сынақ келмей тұрғанда болашақ жастарымыздың, ұрпағымыздың алдында қызармай, дұшпанға күлкі болмай тұрғанда мүмкін бас тартар. Болмаса азып-тозып сынаққа түсері даусыз.
Ақ-тың сандық, жарықтық, сызықтық мәні бар, ол ғылымда әзірше өлшенбейді. Сол құпия ақтың саны жеті. Ақ жолға салып ағарту тек жалғыз жаратушымызға тән шаруа. Ағару деп ес жүйесінің қалыпқа келіп, тағдырда өзгерістер болып, соған байланысты жандағы жақсылық қасиеттік өзгерістерді айтады. Ол үшін тән тазалығынан бастап жан тазалығын қалыпқа келтіру ғылымын меңгеру керек. Діннің негізгі саясатының бірі адамзаттың есін қалыпты ұстау немесе дамытып қоршаған ортаға сәйкестендіріп отыру. Дін мемлекеттен бөлек десеңіз, бізге естің керегі жоқ, яғни жынды мемлекет боламыз деген ұғымды тудырады. Шынында дінді ұмытқан мемлекет жындылар тұратын елге айналғаны қашан, бірақ оны көру үшін ойлы көз керек, ондай биікке жету үшін тағы өзіңнің есің дұрыс болу керек. Естің дұрыстығы негізінен тәрбиеге байланысты болса, тәрбие ата-анаға, тілге байланысты және тарихтан терең нәр алумен ғана өседі. Естің немен қоректеніп қайда тұратынын және қалай өзгеріске ұшырап ауру және емдеу шараларын меңгеру қашаннан адамзатқа берілген толық шешімін таппаған, тек ғайып түрінде түсіндіріліп ғылымы ашылмаған жұмбақтың бірі. Оған дәлел ес ауысу дерті «шизофрения».
Діннің де жоғарғы көрінісі осындай үлкенді-кішілі дерттерді қалыпқа келтірумен бағасын алу керек. Тура жол деп есті қалыпқа келтіру ғылымы болып шығады. Демек, бүкіл «Суфизм» немесе әртүрлі діни ағымдар болсын есті дамытуға қандай әсер береді сонымен бағалану керек. Әрине қазіргі таңда жаратушыны осылай танисың деп, отырсаң опақ түрегелсең сопақ, ананы айтпа, мынаны жасама деп естияр азаматтың өзін өмірден түңілдіріп, не ғылымға не білімге септігі жоқ қаралай есі шығып кеткен дін топтары қаптап кетті. Адамзаттың дамуына, ғылымға, білімге, есті дамытуға септігін тигізе алмаған қандайда бір дін ұстанымы қисық жол болып табылады да, Ібілістің салған ылаңы деп түсіну керек. Ес дыбысқа тәуелді өседі. Сол дыбыстың ем-шипа рахмет болып келетінін екінің бірі түсіне бермейді. Құран сол таңба түрінде берілген құпия дыбыстар жиынтығынан тұрса, екінші жағынан құпия сөз ғылымы. Адам баласына ең қиыны сол сөздер арап сөзінің ішіне жасырылып, оны тек таңбалардың дамуымен ғана есеп арқылы анықтап мағынасын түсінуді бұйырған.
Адам баласы өзі дыбыс үндестігін қалыптастырып сөзді дамытып отыру мүмкін емес. Оған дәлел баланы ешқашанда өз ықтияр қабілетінен тыс ақын немесе жазушы, ғалым жасау ата-ананың еркіне берілмеген. Сол сияқты жындыны, мылқауды дұрыс сөйлете алмайсың. Ғайып оқытушыны қалам деп атап уақимен беріліп отырады. Сол берілген дыбыс қорын Рұх деп атағанымыз абзал. Болашақта алдағы басылымдарда есеп жүйелерін шығарамыз. Әр нәрсенің екі немесе төртке дейін сипаты болу шартты үкім, тек жаратушы ғана жалғыз. Сондықтан пенделер арасындағы Рұхты толық меңгерген адам арқылы келесі біреуге жоба болып берілу тәсілін қазақта Бата деп атаймыз. «Менің пенделерім бата алған қауым, Олардың қайсысының яғни біріншісінің яки соңғысының жақсы екені беймәлім.». «Кімде-кім дүниеден қайтқан әкесінің батасын алғысы келсе, әкесінің достарымен қарым-қатынаста болсын.» (186-х 768-х) деп пайғамбарымыз өсиет етіп кетіпті. Ойланған пендеге Алланың досы тақуа, әулие болса, жақсы әкенің де досы қашанда сол әулиелер болмақ. Қазақ тек әулиелер батасымен ғана өсіп-өнген. Мұсылман қауымы ішінде бата алған қауым қазақ екендігі «Жаңбырменен жер, батаменен ел көгерер» деп өмір сүру ұранына айналдырған қазақтан өткен қауым жоқ десе де болар. Ал пайғамбарымыз менің пенделерім деп ескертуінде демек үлкен астарлы сыр бар. Қазақтың ат жалына жабысқан бозбаласы да ауылының ақсақалының батасын алу үшін ғана өз басын өлімге де тіге білген. Олай болса жақсы азамат болып елге пайдаңды тигізгіп естияр болғың келсе, сол әулиелерден бата алайық!
