Бөлім: Ата-дәстүр өлеңдері №2
Білімді әйелдер көп қазағымда,
Меңгерген әлем елінің түрлі салтын.
Ерлерде көп ілімді білген қазағымда,
Ұстанған арап елінің діндік салтын.
Бөлім: Ата-дәстүр өлеңдері №2
Білімді әйелдер көп қазағымда,
Меңгерген әлем елінің түрлі салтын.
Ерлерде көп ілімді білген қазағымда,
Ұстанған арап елінің діндік салтын.
Бұл сөзіме сеніңдер!..
Түсімде көрдім үш Орда
Ақ орда және Көк орда,
Ортасында қара Орда!..
Тағдырымен жастарымыз күнде ойнайды,
Үлкендерде есі жоқ қайғырмайды.
Бастарында қадір жоқ, жабылмайды,
Жынды ойдан бұдан жүрек арылмайды.
Ен жайлап еркін өскен қазақ халқының басына үлкен қасірет туады. Николай паташа құлап, Совет үкіметі келеді. Бұл үкіметті комунистер басқарады,-дейді. Ол комунистер қазақтың малын алады, баларды әскерге алады, меншік өзімдікі деген болмайды, барлығын орталыққа алып, ақы жоқ, пұл жоқ. Құл қылады деген лақап тарап, көзі ашық молдалар, білікті ақсақалдар өліспей беріспейміз, -деп Ақбеттау жасағын құрады. Бірақ, бұларда шиті мылтық пен сойылдан басқа, ешқандай соғыс құралы болмайды. Орыстан атаман Өске қапар бастаниясын құрайды, бірақ бір түс қарсыласуға шамасы келмеген. Ресейден винтовка, гранатпен қаруланса да, санан қазақтар шамалары келмейтінін түсініп, үлкен біреуі; «Қой, біз мұны Мәшүр Жүсіппен ақылдасайық. Ол кісі көрген Әулие ғой»,-деп, молдалар бас болып келеді. Тақсыр Машеке, біз сізге келіп тұрмыз. Мына заман ақыр, не масқара, мал да, жана да, бала-шаға, әйел бәрі мемлекетікі болады,-дейді. Коммунист деген тажалы бар көрніеді, бәрін солар жиып алмақ. Сонда қазақ не болады, тақсыр? Мәшһүр Жүсіп айтыпты;
Ескерту;Қиямет мезгілігің сипаттары және Ата жолы хикметтері кітабынан қысқартылып алынды.) «Батаменен ел көгеріп, жаңбырменен жер көгеретінін» ескерткен аталарымыздың қалдырған нахылдарының хақиқатын дәлелдеу үшін төмендегі Құдайдың өзінен түскен деректерді халыққа жария етуді жөн көрдік. Қандайда бір дінің негізгі мақсаты Алланың хикметіне, яғни Раббына кездесу және өзі немесе, болашақ, ғұмыр, ел тағдырынан хабар алумен, жаннатықтармен тілдесуімен, аруақтармен байланысқа түсумен қазақ дәстүрлі дінінің, қандай да бір масһаб немесе ислам топтарынан еркешелігі бар. Бұндай сенімді бекітіп, иманды толықтыратын наным негізі туралы аятта; «Егер оларға періштелер түсірсек те және оларға өліктер сөйлессе де сондай-ақ олардың алдына әр нәрсені жинасақ та олар нанушы емес. Әрине Алла қаласа басқа. Бірақ олардың көбі білмейді.» (6-111) Енді Раббымызға жолығудың, ата дәстүрінің нақты дәлелдеріне жүгінсек; Ата жолына келіп, түстерді жоруды үйреніп, аяндарға жалғанып, үкімдерін намаз қылып орындаумен 9-жылдық тәубе сынағынан өтіп, тағы бір жыл көптеген белгілерге иман келтіру, бабалар батасымен тазалық, тақуалық намаздарын әліміз келгенше орындау арқылы, әйтеуір Құдайдың назарына, пайғамбарымыздың шапағатына ілігіп, сондықтан да Раббымыздан; «Енді сұра! 170-сұраққа жауап беріледі!» деген құпия жан сырынан әмір келді.
1. Ер азаматтардың үнемі жалаңбас жүруінен; Түрлі уайым, күйікке, күйзеліске түсетін рухани дерт пен бауырдың бұзылуы мен баста май құрамының жетімсіздігімен және төбеден келетін періштесінен, ақирет кітабынан айрылады.
2. Жалаң аяқ және балтырын ашып жүруден; Қуық бездеріне кері әсер беріп және қатерлі ісіктердің пайда болу себептерін туындатады.
3. Әйел, қыздардың еркек киімі шалбармен жүру әдетінен; Төс маңындағы жеті түрлі аналық бездерінің қатайып, тас емшекке айналып, көбінесе бала сүю қасиеті тоқтап, ал бала сүйген жағдайда да ана сүті мүлде болмайды, болғанның өзінде балаға болашағына теріс азғындыққа түсуіне себепші болады.
4. Әйел затының қолды иыққа дейін жалаңаш ұстауынан; Асқазанда қышқылдың артуымен, түрлі жараларға және ішек ауруларының да басқалай түрлі ауруларға себеші болады және көп жағдайларда бұндай әйел, қыздарымыздың тоқ ішектерінің іріңдеп, түбінде қайғылы жағдайларға да апарып соқтырады.
Оқыдым нәзік жырын ұрпақ көрген,
Ұл туып, тәрбиесін жетік білген.
Ғашықпын, деп ұлына жыр жазыпты,
Еркек жоқ, деп, оған енді тең келетін.
Қыз жүректің болатын гүлі рас,
Гүлдің де, гүл болуы тағы талас.
Еркеке берген Құдай бағбандықты,
Қай еркек меңгерді бұл мамандықты?
Атамнан менің ауыл түгел жасқанады.
Ал, атамды үйдегі әжем басқарды.
Ауылдың саясатын шалдар жасап,
Тұрушы еді, оны әжелер түгел қолдап.
Жаратқан істердің меңгерушісі адамзатты,
Қасиеттердің басы, тегі атамыз Адам атты.
Адам атамызға бейнелеп, біздің сұлбамызды.
Бар істі ақылмен меңгеруші тұлға болды.
Заң керек, жоспар керек, билік керек,
Биліксіз халық қалай өмір сүрмек?
Халық, ел көбейетін өңшең нөл ғой,
Еденица, бірліксіз болар дүрмек.