«Көрмедің бе? Расында Алла түнді күндізге қосады. Сондай-ақ күн мен айды бағындырады. Барлығы белгілі бір мерзімге дейін жүреді. Рас Алла олардың істегендерін толық білуші».  (Лұқман — 20) Түн қараңғылық бояуы, қаншалықты араласуына байланысты түн қараңғылығы пайда болады.

     Жер бетінде 6,5 млрд. халық тұрып жатыр. Және жыл сайын өсіп келеді. Түрімен, түсімен бейнесімен, тілімен бір-бірінен өзгешелігі, айырмашылықтары және ұқсастық белгілері бар. Енді тәпсірлер бойынша осынша жанды жаратып олардан уәде алған сол уәдені “Әлмисақ”- деп атайды деп түсіндіреді дін танушы ғұламалар. Шындығында солай ма? Ғылымға келмейді, ақылға сыймайды.

      «Рас үстеріңде жеті жол жараттық. Сондай-ақ жаратқанымыздан хабарсыз емеспіз».(Мүминұн-17)

      Жоғарыда көрсеткендей күн және ай жолдарының әлемдік немесе ғасырлық сипаттағы жолдары жетіге бөлінеді. Адамзат баласы да сонымен бірге жеті түрлі өзгеруге тиісті, яғни ғылым, білім және жер бетінің ықылым (климат) өзгерістері болу шартты үкім.

      «Жолдары бар аспанға серт! (7)  Күмәнсіз сендер талас-тартыс сөздесіңдер (8) шындықтан  бұрылған бұрылады. (9) Ой жорушылар құрысын (10) Міне солар  білімсіздік ішінде жаңылысуда». (Зарят11)

     Жер асты жолдарын су және басқа да байланыс белгілерін құранда; (Ғанкәбүт) «арна» деп атаған. Сол арнаның әрбір мемлекет, қалаларда белгісі бар, оны апан деп атайды.

     Әр халықтың дүние танымдық, салт-дәстүрлік және жаратушы негіздерін тану ерекшелігі болуы өз өмір сүрген ортасына, ішіп-жем, тұтыну бұйымдары, қоршаған ортаға тигізетін зиянды-зиянсыз әсерлеріне тәуелді болып келеді. Бір халыққа ортаға бейімделу дәрежесінде жақсы зиянсыз әсер еткен нәрсе келесі бір халыққа кері әсер беріп, жұмбақ немесе аз мағлұматы бар болып танылады немесе басқа қырынан белгілі болады.

Өмірге нәрестелердің кеміс, әртүрлі ақаулармен келуі және байқалмайтын, кейін ержеткеннен кейін көрінетін жандық ақаулар түрі халықтың жалпы қасіреті болмақ. Болып та жатыр. Көрші Ресей мемлекеті осыдан екі жыл бұрын 150 мың адамға азайса, енді биылғы есеп бойынша 700 мың адамға азайды. Келесі жылы тағы миллионның үстіне шықса, сонан кейін он жыл шамасында үлкен жандық дағдарысқа тіреледі. Солтүстік аудандарда ауылдары бос қалып, үйленген отбасының үштен екісі ажырасып, қалғанының 49 пайызы бала туа алмайтын ауруға ұшырады. Екі жарым миллион үстінде тіркелген азған адам санатында жоқ болса, тіркелмеген одан да көп. Жоғарғыдағы Майқы би атамыз айтқан болжам артығымен келді орыс атты білгіш халыққа.

Себебі аяттарда: