III-Құран және қазақтың сөз ғылымы, ақыл мен парасат негіздері
Қазіргі әлемдегі рухани дағдарыстың індеті қазақ елін де тыс қалдырмағанын рұқы ояу, жетелі адам баласына айқын жағдай. Әбір жаратылыстың нәрселерін жұбы, парымен жараттым деген Раббымыздың бұлжымас заңдылығы бар. Ал жаратылыстың сырын түсінуі арқылы ғана адам баласы өзін таниды, өзін тану арқылы ғана ақылды, дана, ғылымды болып аталады. Сонымен ғылымды болу үшін ақылды сосын білімді болу керек. Ал ғылым-ілім болып, оның екі сипаты жұбы болып; Біріншісі; құпия сөздермен, нақыл, мәтелдермен, пайғамбарлар, елшілер, даналардың өсиеттерімен артында қалдырған сөздерімен байланысты болады.
Әлем халқының бүгінгі замандағы ең үлкен алаңдатушылық туындатып жатқан түрлі бүлікшілік және таң қаларлық адам ақылы жетпейтін уақиғалардың, көріністердің біздің замандық білімнен тыс «метафизикалық» жағдайлардың көрінісін түсіндірмек болған философиялық пайымдаулармен және талай дін топтарының туындауына себеп болып жатқаны хақ. Сонымен мұндай құбылыстарға қазіргі болып жатқан қияметтік оқиғалардың жауабы, түсінігі бар ма?-деген сауалды қойып жатқандарымыз да жеткілікті. Неге «гендік»теңдіктің, «демократияның» үлгісі болған Америка құрлығында апаттар 3 есеге артып және біздердің қатарына қосыламыз деген дамыған аталған мемлекеттердің де осындай кенеттен, тосыннан келетін табиғаттың тосын мінезінен зардап шегіп жатыр? Бұл жағдайлардың теңізге жақын орналасып, табиғаттың кездейсоқ оқиғасы десек, мұндай теңізі жоқ және теңіз деңгейінен ең биік жерде орналасқан қазақ елін су басып жатыр. Көрші тұрған қырғыз, өзбек, орыс, тәжік елінде неге мұндай жағдай жоқ?
Күнде керуен келеді бір сарайға,
Неше бөлек үйі бар әрбір жайда.
Сансыз көп саудагерлер келіп жатыр,
Біреу жылда қайтады, біреу айда.
Елге көнсем ақ жолдан адасамын,
Көнбей жүрсем, көп итпен таласамын.
Тек отырсам, тепкілеп шыдатпайды,
Енді қайтіп бұл елмен жарасамын.
Қазіргі таңдағы қазақтың рухани жағдайын осыдан 3-4 жыл бұрынғы кезеңмен мүлде салыстыра да алмаймыз. Енді бұл жағдайды немен өлшеп тануға болады деңіз. Сонымен нақты деректерге жүгінсек; 2004 жылы «Ақиқат бастауы» атты кітаптың 1-ші бөлімін шығарып және кітап түрінде таратқанмен оны зиялы қауым өкілдерінің оқудан бас тартқанды былай қойғанда, ел билік тарапынан қудаланып, тиым да салынған болатын. Ол кітапта қазақтың дәстүрін, әдет-ғұрпын, дін ұстанымдарымен бірге құранның қазақ тіліндегі аудармаларын Халифа Алтай атамыздың аударған еңбегімен салыстыра отыра өз пікірімді жазып сынаған да едім.
Қолда қалам, көзде жас, толқындап ой,
Шіміркеніп, тітіреп, салқындап бой,
Тозған мола сықылды сұм көрініп,
Өткен күнде қызыққан сауық пен той.
Көп сөз айтқан бұрынғы білімділер
Пайдалансын, ұқсын деп кейінгілер
Сынға салып талғамай талапты жас,
Соның бәрін қатесіз жөн деп білер.
Біреу сені мақтаса, қуанасың,
Жамандаса, жабырқап, суаласың.
Мақтаған кім, сөккен кім — онда ісің жоқ,
Бәрібір сен де елірме дуанасың.
Білімділер насихат көп жазады,
Адам үшін уайым жеп жазады.
Байқап оқып отырсам, соның бәрі.
«Дүние сұм, алдамшы» деп жазады.
Ашылған көз тұра ма бір зат көрмей,
Миға хабар бермей ме түсі өзгермей.
Әдейілеп көрейін демесең де,
Қарсы алдыңа қоя ма түк кез келмей?
